Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014

Η Οσία Κασιανή η Υμνογράφος

Η Οσία Κασιανή η Υμνογράφος
Η ΟΣΙΑ ΚΑΣΙΑΝΗ Η ΥΜΝΟΓΡΑΦΟΣ
Πρωτοπρεσβ. π. Άγγελος Αγγελακόπουλος  εφημέριος Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Καλλιπόλεως Πειραιώς

Εν Πειραιεί 30-4-2013
Πολλά και ποικίλα τα ονόματα, με τα οποία αναφέρεται η οσία Κασιανή στα χειρόγραφα. Κασιανή και Κασσιανή, Κασία και Κασσία, Εικασία και Ικασία. Στους βυζαντινούς χρονογράφους αναφέρεται ως Εικασία[1], ως Ικασία[2] και ως Κασία[3]. Γι' αυτό, το σωστό είναι να γράφεται με ένα σίγμα. Σε χειρόγραφα εκκλησιαστικών ύμνων, αργότερα, και σε ποιητικές ανθολογίες, που περιλαμβάνουν και δικά της έργα, η ποιήτρια αναφέρεται και ως Κασσία, Κασία, Κασιανή, Κασσιανή, Εικασία, Ικασία, ακόμη και Ταϊσία. Το έτος γεννήσεως και θανάτου, η οικογένεια και ο τόπος καταγωγής της είναι άγνωστα.
Οσία Κασιανή και βασιλεύς Θεόφιλος
Η ιστορία την συνδέει με τον βασιλέα Θεόφιλο (829-842). Ο χρονογράφος Γεώργιος Μοναχός ή Αμαρτωλός, που έζησε τον 9ο αιώνα[4], γράφει ότι η μητέρα του αυτοκράτορα, ή κατ' άλλους η μητρυιά Ευφροσύνη[5], θέλησε ο υιός της Θεόφιλος να βρει την κατάλληλη σύζυγο, διαλέγοντας μεταξύ πολλών νεανίδων, που συγκεντρώθηκαν στα ανάκτορα. Σ' αυτήν, που θα του άρεσε περισσότερο, του έδωσε η μητέρα του να της προσφέρει ένα χρυσό μήλο. Ο Θεόφιλος εντυπωσιάσθηκε από την ομορφιά της οσίας Κασιανής και ελκύσθηκε προς αυτήν. Αλλά θέλησε, πριν της δώσει το χρυσό μήλο, να ελέγξει την εξυπνάδα και την ετοιμότητά της. Γι' αυτό της είπε· «Ως άρα διά γυναικός ερρύη τα φαύλα»!, εννοώντας την Εύα. Η οσία Κασιανή τότε απάντησε εύστοχα και ευφυέστατα· «Αλλά και διά γυναικός πηγάζει τα κρείττονα», εννοώντας την Παναγία. Τότε ο αυτοκράτορας, επειδή πληγώθηκε το γόητρό του από την απάντηση, έδωσε το μήλο σε μια άλλη κοπέλα, την Θεοδώρα, που καταγόταν από την Παφλαγονία της Μ. Ασίας. Έκτοτε η οσία Κασιανή έκτισε μοναστήρι και έζησε την αφιερωμένη ζωή της μοναχής. Τα «Πάτρια Κων/πόλεως» μαρτυρούν επίσης ότι έκτισε μονή, ο δε Μ. Γεδεών[6] το τοποθετεί «εν Υψωμαθείοις της Κων/πόλεως».
Η Οσία Κασιανή ως υμνογράφος
Ο Γεώργιος αναφέρει, επίσης, ότι η οσία Κασιανή έχει γράψει το τροπάριο της Μ. Τετάρτης «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή...», το τετραώδιο του Μ. Σαββάτου «Άφρων γηραλέε» και άλλα τινά. Τουτέστιν μαρτυρεί ότι υπήρξε συγγραφεύς εκκλησιαστικών ύμνων.
Τα ίδια γράφει ο Συμεών ο Μάγιστρος και Λογοθέτης, που έζησε τον 10ο αιώνα[7], ο Λέων ο Γραμματικός ο Αρμένιος, που έγραψε αρχές 11ου αιώνα[8] και ο Μιχαήλ Γλυκάς, που έζησε τον 12ο αιώνα[9]. Οι Συμεών και Λέων, αναφερόμενοι στα έργα της, γράφουν αορίστως ότι «και συγγράμματα αυτής πλείστα καταλέλοιπε», ενώ ο Γλυκάς δεν αναφέρει τίποτα περί συγγραμμάτων.
Τα άλλα γνωστά έργα της οσίας Κασιανής, σύμφωνα με χειρόγραφα εκκλησιαστικών ύμνων, είναι:
α) Το δοξαστικό του εσπερινού των Χριστουγέννων «Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης...»,
β) Το δοξαστικό των αποστίχων του εσπερινού της Γενήσεως του Τιμίου Προδρόμου (24-6), «Ησαΐου νυν του προφήτου...»,
γ) Το εις τους μάρτυρες Γουρίαν, Σαμωνά, και Άβυδον στιχηρό, σε ήχο Β΄ (15-11).
δ) Τα δύο στιχηρά εις τους μάρτυρες Ευστράτιο, Αυξέντιο, Ευγένιο, Ορέστη (13-12).
ε) Το τετραώδιο του Μ. Σαββάτου «Άφρων γηραλέε...», που ήδη προαναφέραμε[10].
Η Οσία Κασιανή ως ποιήτρια
Επίσης, η οσία Κασιανή έχει ασχοληθεί και με την κοσμική ποίηση. Έχει συγγράψει πλήθος γνωμικά και επιγράμματα, τα οποία είναι γραμμένα κατά το μεγαλύτερο τους μέρος σε ιαμβικό τρίμετρο. Τα κυρίαρχα θέματα των γνωμικών είναι η μωρία, ο πλούτος, ο φθόνος, η φειδώ. Αρκετά απ' αυτά αρχίζουν με τη λέξη «μισώ». Π.χ. «Μισώ τον μοιχόν, όταν κρίνη τον πόρνον. Μισώ σιωπήν, ότε καιρός του λέγειν. Μισώ τον διδάσκοντα μηδέν ειδότα»[11].

Κυριακή 17 Αυγούστου 2014

"Φαρισαϊσμός" ο καρκίνος τής Ευσέβειας Η παραβολή τού Τελώνου και του Φαρισαίου Χρήστος Σπ. Χριστοδούλου


Αθήνα 7-2-2009 (Έκδοση ΙV)
Η αρχική εισήγηση  έγινε την Κυριακή 31-1-1999 στην Χριστιανική Νεανική Εστία Αγίου Ελευθερίου Άρεως.
(Διασκευή άρθρου της Φωνής Κυρίου του έτους 1980 με συγγραφέα τον π. Γεώργιο Μεταλληνό)
«Είπεν ο Κυριος την παραβολήν ταύτην∙ Άνθρωποι δύο ανέβησαν εις το Ιερόν προσεύξασθαι∙ ο εις Φαρισαίος και ο έτερος Τελώνης. Ο Φαρισαίος σταθείς προς εαυτόν ταύτα προσηύχετο∙ Ο Θεός ευχαριστώ σοι, ότι ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, η και ως ούτος ο Τελώνης. Νηστεύω δις του Σαββάτου, αποδεκατώ πάντα όσα κτώμαι. Και ο Τελώνης μακρόθεν εστώς, ουκ ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι, αλλ’ έτυπτε το στήθος αυτού, λέγων∙ Ο θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ. Λέγω υμίν, κατέβη ούτος δεδικαιωμένος εις τον οίκον αυτού, η εκείνος. Ότι πας ο υψών εαυτόν, ταπεινωθήσεται∙ ο δε ταπεινών εαυτόν, υψωθήσεται.» (Λουκ. ιη´ 10-14)
Η ταπεινοφροσύνη προϋπόθεση κάθε αρετής
Η ορθόδοξη διδασκαλία θεωρεί σαν βάση και προϋπόθεση της ευσέβειας και κάθε αρετής, την ταπεινοφροσύνη (η την ταπεινότητα). Στον αντίποδα αυτής, βρίσκεται η υψηλοφροσύνη, η έπαρση, το αλαζονικό φρόνημα, με άλλα λόγια ο “Φαρισαϊσμός” (όρος που βγήκε από την σπουδαία παραβολή του Κυρίου, του «Τελώνου και Φαρισαίου».
Με την παραβολή αυτή ο Xριστός θέλησε να μας προφυλάξει από την μεγάλη αρρώστεια που απειλεί την υγιή θρησκευτικότητα και ευσέβεια, τον «Φαρισαϊσμό».Το επιτυγχάνει ανατέμνοντας δύο χαρακτηριστικούς τύπους ανθρώπων, την ώρα της προσευχής.
 
Ο τρόπος προσευχής είναι «το θερμόμετρο της ευσεβείας»
Πράγματι, διότι, η προσευχή είναι «το θερμόμετρο της ευσεβείας», το κριτήριο της γνησιότητάς της.
Έτσι, ο Κύριος, μας παρουσιάζει μέσα στον Ναό προσευχομένους, δύο χαρακτηριστικούς τύπους:
Ενός Φαρισαίου, που εκπροσωπούσε την εποχή εκείνη την συμμόρφωση στον «Νόμο» και ενσάρκωνε την πρακτική ευσέβεια και
Ενός Τελώνη, που στα μάτια του λαού ήταν η ενσάρκωση της εκμετάλλευσης, της αδικίας και της αμαρτωλότητας.
Με την αντίθεση αυτή, ο Κύριος προσπαθεί να αναδείξει και να σκιαγραφήσει την αρρώστια της φαινομενικής ευσέβειας, που δεν είναι άλλη από την «υποκρισία».

Αμαρτωλοί στην Εκκλησία Προτεσταντικές πρακτικές "αφορισμού", στο φως τής παραβολής τού Ασώτου Υιού



Ποιός άραγε είναι ο σκοπός τής Εκκλησίας; Να διαχωρίζει τους καλούς από τους κακούς; Ή μήπως να δέχεται τους κακούς και να τους βοηθάει να καθαρισθούν;

Τα παραπάνω ερωτήματα προκύπτουν, όταν σκεφτόμαστε τον αφιλάγαθο και σκληρό τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται κάποιες θρησκείες προς τα αποχωρούντα ή διωγμένα μέλη τους. Συγκεκριμένα η οργάνωση τής Σκοπιάς, εξαναγκάζει τα υπόλοιπα μέλη της, να μη μιλούν, και να μη χαιρετούν οποιονδήποτε καταλήγει έξω από την οργάνωσή τους, για οποιοδήποτε λόγο. Η συμπεριφορά τους αυτή, κινείται αφ' ενός από την ανάγκη τους να απομονώσουν τους αποχωρούντες από τους άλλους, ώστε να μη μάθουν οι άλλοι την αλήθεια, και επίσης, να μπορεί να λέει ότι είναι δήθεν "καθαρή οργάνωση, που διώχνει τους ακαθάρτους".
Ας δούμε όμως τι λέει για όλα αυτά η Αγία Γραφή.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός μας λέει, πως οι Χριστιανοί πρέπει να ακολουθούν τα χνάρια του, και να μιμούνται το δικό του παράδειγμα. Είπε: "Όποιος πιστεύει σ' εμένα, τα έργα που κάνω θα κάνει κι εκείνος". (Ιωάννης 14/ιδ΄ 12). Και ο απόστολος Παύλος, είπε: "Μιμηταί μου γίνεσθε όπως κι εγώ τού Χριστού". (Α΄ Κορινθίους 11/ια΄ 1). Εάν λοιπόν παρατηρήσουμε πώς συμπεριφερόταν ο Ιησούς Χριστός στους αμαρτωλούς, έχουμε ένα υπόδειγμα για να ακολουθήσουμε κι εμείς. Θα δούμε έτσι, ποιό είναι το θέλημα τού Θεού, για να ακολουθήσουμε το δικό του παράδειγμα. "Γίνεστε λοιπόν μιμηταί τού Θεού, ως τέκνα αγαπητά". (Εφεσίους 5/ε΄ 1).
Τι μας είπε ο Ιησούς Χριστός για τη συμπεριφορά τού Θεού προς τους αμαρτωλούς; Μήπως είπε ότι πρέπει να τους διώχνουμε και να μη τους μιλάμε, για να λέμε ότι δήθεν έχουμε μία "καθαρή" εκκλησία; Ή μήπως πρέπει να τους πλησιάσουμε με σκοπό τη γιατριά τους;
Ένα σημαντικό παράδειγμα έχουμε στην παραβολή τού Ασώτου. Ο Ιησούς Χριστός, την αναφέρει στο Ευαγγέλιο τού Λουκά, στο 15/ιε΄ 11-32.
Εκεί μιλάει για έναν πατέρα με δύο γιους. Ο νεώτερος, πήγε μία ημέρα, και ζήτησε από τον πατέρα του το μερίδιό του από την πατρική περιουσία, για να φύγει από το σπίτι. Ο καλός πατέρας του, πράγματι του το έδωσε, κι αυτός έφυγε μακρυά από το σπίτι, σκόρπισε την περιουσία του ζώντας άσωτα, ώσπου στο τέλος κατάντησε να στερείται και την τροφή ακόμα. Για να ζήσει, έβοσκε χοίρους και ζήλευε τα χαρούπια που έτρωγαν οι χοίροι.
Μία ημέρα, αποφάσισε να γυρίσει στον πατέρα του, όχι ως γυός, αλλά ως υπηρέτης, για να έχει τουλάχιστον να τρώει. Δεν γύρισε στον πατέρα του από αγάπη, αλλά από ανάγκη.
Όταν ο πατέρας του τον είδε από μακρυά, δεν περίμενε να έρθει ο γυός του σ' αυτόν, αλλά έτρεξε και τον αγκάλιασε πρώτος, και τον φίλησε. Δεν τού είπε να πάει να ντυθεί πρώτα, μα τον δέχτηκε με τα κουρέλια, τον έπλυνε, και τον έντυσε με καθαρά ρούχα στο πατρικό σπίτι. Του έδωσε δαχτυλίδι, και έσφαξε το καλυτερο μοσχάρι για τη γιορτή.
Όμως, ο μεγάλος γυός δυσανασχέτησε. Παραπονέθηκε για την καλοσύνη τού πατέρα του, απέναντι στον αμαρτωλό αδελφό του, επειδή αυτός σπατάλησε τα χρήματα σε πόρνες και ασωτίες.
"Σ' εμένα πατέρα, ποτέ δεν έκανες τέτοια γιορτή". τού είπε.
Όμως ο πατέρας του, του διόρθωσε την άποψη:
"-Παιδί μου, εσύ είσαι πάντοτε μαζί μου, κι ότι έχω, είναι και δικά σου. ΄Ελα όμως να χαρείς και να γιορτάσεις μαζί μας, γιατί αυτός ο αδελφός σου, ήταν νεκρός και έζησε πάλι. ήταν χαμένος και βρέθηκε".
Δεν χρειάζεται φυσικά σοφία, για να καταλάβει κάποιος πως ο πατέρας τού παραδείγματος είναι ο Θεός, και πως ο μικρός γυός, είναι ο κάθε αμαρτωλός που απομακρύνθηκε από το σπίτι τού Πατέρα, την Εκκλησία.
Τι παρατηρούμε;

Σύγχρονοι Φαρισαίοι


Σε κάποιες θρησκείες, όταν κάποιος γίνει γνωστό ότι αμάρτησε, διώχνεται από τη θρησκεία του. Η ηγεσία τους, δε θέλει να ασχημαίνει η βιτρίνα τής ομάδας, και να λερώνεται το όνομά της. Σε αντίθεση η Εκκλησία, δε διώχνει κανέναν κατά το παράδειγμα τού Κυρίου: ΄΄Όποιον έρχεται προς εμένα, δεν θα τον βγάλω έξω΄΄. (Ιωάννης 6/ς΄ 37).

Για πολλές από αυτές τις θρησκείες, ο αφορισμός, (ή αποκοπή, ή όπως αλλοιώς το ονομάζουν), γίνεται ανώδυνα, με μία απλή άρνηση τού πρώην μέλους τους, ή τών υπευθύνων τής σύναξης, να συνεχίσουν να θεωρούνται ομόπιστοι. Γίνονται τότε προσευχές γι' αυτόν να επανέλθει μετανοημένος, ή του δίνονται συνεχείς συμβουλές από τους ομοπίστους του. Αν όμως δεν δηλώσει μετάνοια, δέν γίνεται δεκτός ως μέλος τους, ακόμα κι αν εξακολουθεί να πιστεύει τα δόγματά τους. Γι' αυτούς είναι ΄΄κοσμικός΄΄, και αν κάποιος ομόθρησκός τους που δεν τον γνωρίζει τον δει να ασχημονεί, θα πει: ΄΄Κοίτα τι κάνουν οι Ορθόδοξοι!΄΄ ακόμα κι αν η ταυτότητά του γράφει κάτι άλλο.
Υπάρχουν όμως και ομάδες, στις οποίες ο αφορισμός είναι πραγματικό βασανιστήριο για τον αμαρτήσαντα. Για κάποια πολύ γνωστή ομάδα, εάν ο άνθρωπος τής θρησκείας τους αμαρτήσει, τότε ενεργοποιείται ένα ιεροεξεταστικό σύστημα, που λίγα έχει να ζηλέψει από τον Παπικό μεσαίωνα. Μόλις κάποιος τον ΄΄καρφώσει΄΄ στο ΄΄πρεσβυτέριο΄΄ τής τοπικής συνάθροισης, συγκαλείται ΄΄δικαστική επιτροπή΄΄ ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΘΥΡΩΝ, ώστε να μην υπάρχουν μάρτυρες πιθανής αυθαιρεσίας ή πλάνης. Εκεί, πρέπει ο κατηγορούμενος να δηλώσει μετάνοια, και αλλαγή τρόπου ζωής.
Εάν αυτό δεν συμβεί, ή εάν το κατηγορούμενο πρόσωπο δημιούργησε σάλο γύρω από το όνομά του στους ΄΄έξω΄΄ τής ομάδας, τότε αποκόπτεται (αφορίζεται) από την ομάδα. Λογος αποκοπής, σ' αυτή την αίρεση, θεωρείται όχι μόνο η κακή διαγωγή και η διαφωνία με τα δόγματα τής οργάνωσης, αλλά ακόμα και η απλή αμφιβολία για τα δόγματα αυτά. Αν ο άνθρωπος δηλώσει μετάνοια στη δίκη του, τον δέχονται χωρίς αφορισμό. Τότε έχει μερικές μόνο προσωρινές στερήσεις τών δικαιωμάτων του μέσα στη θρησκευτική τους κοινότητα. Δίνεται έτσι στον άνθρωπο η διορία για ένα το πολύ παραστράτημα. Στο δεύτερο οι όροι τού ΄΄παιχνιδιού΄΄, διατάζουν αποβολή τού ΄΄παίκτη΄΄.
Έτσι, αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν στα χέρια τους την κρίση που ανήκει στον Θεό, και θεωρούν τους εαυτούς τους αξίους και ικανούς να αναγνωρίζουν τους καθαρούς από τα ζιζάνια. Και μάλιστα, έχοντας για όλους, τους ίδιους άτεγκτους κανόνες, ανεξάρτητα από το χαρακτήρα, την ιδιοσυγκρασία τού καθενός, και τις περιστάσεις του.
Είναι σαν να λένε στους πιστούς τους: ΄΄Έχετε δικαίωμα για μία το πολύ σοβαρή αμαρτία. Στη δεύτερη αφορίζεστε. Προσέξτε λοιπόν, μετά την πρώτη φορά να γίνετε αναμάρτητοι΄΄. Και τη σοβαρότητα τής αμαρτίας, την καθορίζουν αυθαίρετα, σύμφωνα με τα ευσεβιστικά τους πρότυπα.
Αλοίμονο όμως στο μέλος τους που θα ΄΄αποκοπεί΄΄. Αυτομάτως, όλοι οι άλλοι, συγγενείς, φίλοι και γνωστοί που είναι μέλη τής ομάδας, παύουν να τον χαιρετούν ή να του μιλούν. Δεν πρέπει ούτε να προσεύχονται γι' αυτόν. Θεωρείται γι' αυτούς νεκρός! Ίσως η οικογένειά του να διαλυθεί. Εάν ο εργοδότης του είναι ομόπιστός του, ίσως χάσει την εργασία του, καθώς η ηγεσία θα ασκήσει πιέσεις στον εργοδότη του να τον απολύσει. Το ίδιο θα αποκοπεί, όποιος παραβεί φανερά τις εντολές τής ηγεσίας, και τον συναναστρέφεται ή του μιλάει. Γι' αυτό, όσοι του μιλούν, το κάνουν μόνο κρυφά, για να μη βρεθούν κι αυτοί στη θέση του! Με τον τρόπο αυτό, τα μέλη τής οργάνωσης αυτής, βρίσκονται παγιδευμένα σ' αυτήν, επειδή η απομάκρυνσή τους απ' αυτήν, ισοδυναμεί με πλήρη ανατροπή τής ζωής τους.

H καθαρότητα τής Εκκλησίας Πώς η παραβολή τού Σπορέα καταδικάζει τον Προτεσταντικό ευσεβισμό


Υπάρχουν σήμερα κάποιες θρησκείες, που υποστηρίζουν ότι αποτελούν "την καθαρή Εκκλησία τού Θεού", και πως αυτή τους η καθαρότητα, είναι απόδειξη τής αληθινής τους πίστεως. Στη συνέχεια, θα δείξουμε το εσφαλμένο αυτού τού ισχυρισμού, που προβάλλεται από ανθρώπους που ποτέ δεν κατανόησαν το νόημα τού Χριστιανικού Ευαγγελίου.

Στον αρχαίο Ισραήλ, υπήρχαν πολλοί άπιστοι και υποκριτές, παρά το ότι ο λαός αυτός αποτελούσε τότε την Εκκλησία του Θεού. Ο απόστολος Πέτρος, αναφέρει πως ό,τι ακριβώς συνέβει στον αρχαίο Ισραήλ, θα συνέβαινε και με τους Χριστιανούς.
Αυτά, είναι γραμμένα στη Β΄ Πέτρου 2/β, σε ολόκληρο το κεφάλαιο. Ο απόστολος, ξεκινάει το κεφάλαιο, λέγοντας ότι όπως στο λαό Ισραήλ υπήρχαν ψευδοπροφήτες, έτσι θα υπήρχαν και μεταξύ τών Χριστιανών, οι οποίοι λόγω τής διαγωγής τους θα γίνονταν αιτία να βλασφημηθεί η οδός τής αληθείας, (η Ορθόδοξη Εκκλησία τού Κυρίου). Αυτοί θα δημιουργούσαν αιρέσεις, θα ήταν πλεονέκτες, και θα εκμεταλλεύονταν τους αδελφούς των, σύμφωνα με τα εδάφια 1,2.
Στο εδάφιο 9, αναφέρεται πως όλοι αυτοί θα πάρουν το μισθό τους στην ημέρα τής κρίσεως, ενώ οι δίκαιοι και πιστοί Χριστιανοί, θα ανταμοιφθούν. Αυτό όμως σημαίνει, ότι αυτή η κακή κατάσταση θα υπήρχε ως την ημέρα τής κρίσεως! Δεν θα υπήρχε Εκκλησία με "μόνο καθαρούς", όπως ισχυρίζονται κάποιες ευσεβοφανείς ομάδες.
Στα εδάφια 10 - 14 και 16, ο αποστολος Πέτρος, λέει πως αυτοί οι ψευτοχριστιανοί θα ενδιαφέρονταν μόνο για τις ανήθικες απολαύσεις τους, και θα βλασφημούσαν, και θα εκμεταλλεύονταν την πίστη για υλικό κέρδος. Και τελειώνοντας, τους παρομοιάζει με χοίρους, που ενώ καθαρίστηκαν στο βάπτισμα, ξαναέπεσαν στο βούρκο τής αμαρτίας, και σαν σκυλιά που επέστρεψαν για να φάνε τον εμετό τους. Επειδή, (λέει στο εδάφιο 21), ήταν καλύτερα γι' αυτούς να μη γίνουν Χριστιανοί, παρά να γίνουν και να συνεχίζουν την αμαρτία ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Εδώ ο απόστολος μιλάει για ανθρώπους που θα ήταν μόνο κατά το όνομα Χριστιανοί, μεταξύ τών Χριστιανών. (Β΄ Πέτρου 2/β΄ 21).
Μήπως λέει εδώ ο απόστολος, πως ο Θεός θα απέρριπτε και τους δικαίους χάριν τών ασεβών; Φυσικά όχι! Αυτή η συκοφαντία κατά τού Θεού, βρίσκεται μόνο στη νοσηρή φαντασία αυτών που θέλουν να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους ως "Χριστιανών", εκτός τής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Τι μας διδάσκει όμως ο Ιησούς Χριστός; Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, 13/ιγ' 24-28 και 36-43, αναφέρει μία παραβολή, την παραβολή τού σίτου και τών ζιζανίων. Εκεί, φαίνεται καθαρά πως ενώ ο Ιησούς Χριστός έσπειρε το σιτάρι, δηλαδή τους γνησίους Χριστιανούς, ο Σατανάς έσπειρε ζιζάνια στο χώρο τής Βασιλείας τού Θεού, δηλαδή στην Εκκλησία. Αυτά "τα ζιζάνια, θα έπρεπε να συναυξάνουν ως τον καιρό τής συντελείας τού αιώνος" με το σίτο. (εδάφιο 39).
Είναι ενδιαφέρον, το ότι οι δούλοι τού Κυρίου, τού ζητούν την άδεια να ξεριζώσουν τα ζιζάνια από την Εκκλησία, για να μείνει μόνο καθαρός σίτος. (εδάφια 28-30). Και πράγματι, στη διάρκεια τής Χριστιανικής ιστορίας, πολλοί ήταν εκείνοι που θέλησαν να φτιάξουν κάποια "εκκλησία τών καθαρών", διώχνοντας τους ψευτοχριστιανούς, (τα ζιζάνια) από την εκκλησία τους. Όμως ο Κύριος ήταν κατηγορηματικός, λέγοντας: "Οχι, μήπως μαζεύοντας τα ζιζάνια, ξεριζώσετε μαζί τους και σιτάρι. Αφήστε τα να συναυξάνουν μέχρι το θερισμό. (εδάφια 29,30). Και τότε στο θερισμό, στη συντέλεια τού αιώνος, (εδάφιο 39), θα τα ξεχωρήσουν οι άγγελοι. Αυτοί, θα μαζέψουν από τη Βασιλεία τού Θεού όλα τα σκάνδαλα, και θα τα κάψουν στη φωτιά". (εδάφια 41, 42).
Όμως οι ομάδες αυτές για τις οποίες μιλάμε, δεν θέλησαν να ακούσουν τα λόγια τού Κυρίου. Θέλησαν μόνοι τους να ξεχωρίσουν τα ζιζάνια από το σίτο, και να φτιάξουν μία "καθαρή εκκλησία". Έτσι, όχι μόνο απέτυχαν, μα έφθασαν να θεωρουν ζιζάνια ακόμα και γνησίους Ορθοδόξους Χριστιανούς, κατηγορώντας την Ορθόδοξη Εκκλησία τού Κυρίου ως σύνολο. Κατήντησαν έτσι, να διαχωρίσουν τους εαυτούς τους ακόμα, από το "χωράφι" τής Εκκλησίας, συστήνοντας τη δική τους δικαιοσύνη. Δεν εμπιστεύτηκαν τα λόγια τού Κυρίου Ιησού. Θέλησαν να κάνουν εργασία που ανήκε μόνο στους αγγέλους. Ούτε περίμεναν τον Κύριο στη συντέλεια, μα ως άλλοι καρδιογνώστες, αποφάνθηκαν πως η εκκλησία τού Κυρίου δεν άξιζε, και έπρεπε να διαχωρίσουν απ' αυτήν τους εαυτούς τους. Έφτιαξαν το δικό τους "χωράφι", που όμως σύντομα αντιλήφθηκαν, πως είχε κι αυτό ζιζάνια!
Μόνο που τώρα πλέον, το δικό τους "χωράφι" δεν το εγκαταλείπουν, αλλά λενε: "Τι να κάνουμε; Είμαστε αμαρτωλοί άνθρωποι!"
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, για να αποκλείσει κάθε περίπτωση παρανόησης, επανέλαβε τα ίδια, με άλλη παραβολή, στο Ματθαίος 13/ιγ΄ 48: "Πάλι, όμοια είναι η βασιλεία τών ουρανών με δίχτυ, το οποίο ρίχτηκε στη θάλασσα, και ΜΑΖΕΨΕ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΣ. Το οποίο αφού γέμμισε, το ανέβασαν, και διάλεξαν τα καλά ψάρια και τα έριξαν σε αγγεία, ΤΑ ΑΧΡΕΙΑ ΤΑ ΕΡΙΞΑΝ ΕΞΩ. Έτσι θα είναι ΣΤΗ ΣΥΝΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Θα εξέλθουν οι ΑΓΓΕΛΟΙ, και θα αποχωρήσουν τους πονηρούς εκ μέσου τών δικαίων".
Οτιδήποτε άλλο, είναι περιτό να ειπωθεί. Αν κάποιος διαφωνεί με τα λόγια τού Ιησού, πρέπει πρώτα να μας δείξει μία "εκκλησία", που να αποτελείται ΜΟΝΟ από καλά ψάρια, χωρίς ούτε έναν κακό. Θα πρέπει επίσης να μας αποδείξει ότι τους ανθρώπους τής θρησκείας του τους διάλεξαν άγγελοι, και το σπουδαιότερο, θα πρέπει να μας πείσει ότι έγινε η συντέλεια! Και αν οι άγγελοι έκαναν την επιλογή τους, δεν δικαιολογείται οποιαδήποτε μεταστροφή τών μελών τους από "σίτο" σε "ζιζάνια", μια και τα αποτελέσματα τής επιλογής είναι οριστικά και αιώνια. (Ματθαίος 13/ιγ΄ 42,43,50).

Ίσως όμως κάποιος να ρωτήσει: "Γιατί τότε ο Χριστός είπε πως "το δένδρο φαίνεται από τους καρπούς", και πως "το καλό δένδρο κάνει καλούς καρπούς, και το κακό δένδρο κάνει κακούς καρπούς"; Δεν δείχνει αυτό, πως η αληθινή θρησκεία θα φανεί από τους καρπούς της;" (Ματθαίος 7/ζ΄ 16-20).
Αν προσέξουμε τα συμφραζόμενα τού χωρίου αυτού, καθώς και τα ίδια του τα λόγια, θα δούμε καθαρά πως το δένδρο για το οποίο μιλάει ο Κύριος, δεν είναι η κάθε θρησκεία, αλλά ο κάθε προφήτης ή ψευδοπροφήτης.
Αυτό λέει και στο εδάφιο 15: "Προσέχετε από τών ψευδοπροφητών..." Άλλωστε, αν μιλάει για θρησκεία, το χωρίο θα είναι παράλογο. Δεν υπάρχει "χριστιανική" θρησκεία, που να κάνουν όλοι οι οπαδοί της ΜΟΝΟ καλούς καρπούς, ή ΜΟΝΟ κακούς! Παντού, υπάρχουν και καλοί και κακοί.
Θα έπρεπε όμως να ρωτήσουμε: "Γιατί γίνεται αυτή η διαστροφή τών χωρίων τής Αγίας Γραφής;" Η απάντηση είναι προφανής: "Για να κατηγορηθεί η Εκκλησία τού Κυρίου".

Οι ευσεβοφανείς αυτές ομάδες, που πιστεύουν ότι πρέπει να κάνουν ένα τέτοιο έργο διαχωρισμού, έχουν εφεύρει διάφορες μεθόδους, για να εμφανίζονται ως "η καθαρή εκκλησία".
Ένας διαδεδομενος τρόπος, είναι τής ψυχολογικής καταπίεσης τών οπαδών τους. Όταν κάποιος απ' αυτούς αμαρτάνει και γίνεται αντιληπτός, το θέμα διαδίδεται, και όλοι αρχίζουν την επίκριση. Οι περισσότεροι αραιώνουν τη συντροφιά μαζί του, και τον αναγκάζουν έτσι, ή να συμμορφωθεί, ή να αποχωρήσει από την ομάδα, ή να υποκρίνεται ευσέβεια.
Ένας άλλος τρόπος, είναι η αποκήρυξη, ή ο αφορισμος τού άτακτου μέλους. Όταν κάποιος ατακτεί, οι υπόλοιποι όταν μάθουν γι' αυτό, φροντίζουν να ενημερώσουν τον "ποιμένα" τής ομάδας τους. Όταν όμως δεν γνωρίζουν τον ατακτούντα, αρνούνται οποιαδήποτε σχέση του με τη θρησκεία τους.
-Δεν είναι δικός μας! Κάποιο λάθος κάνετε! λένε.
Όταν όμως ο συνομιλητής τους έχει στοιχεία πως ο "άτακτος" ανήκει στην ομάδα τους, λένε: "Δεν είναι Χριστιανός! Δεν μπορείτε να τον θεωρείτε μέλος μας, επειδή εμείς δεχόμαστε ως μέλη τής "εκκλησίας" μας, μόνο αυτούς που ζουν Χριστιανικά. Αυτός, απομάκρυνε πλέον τον εαυτό του από εμάς μόνος του, και συνεπώς δεν είναι πια δικός μας. ΕΦΥΓΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ".
Εδώ, φαίνεται πλέον καθαρά η υποκρισία τους. Γιατί μετρούν με δύο μέτρα και δύο σταθμά; Αυτό που λένε για την ομάδα τους, γιατί δεν το λένε και για την Ορθόδοξη Εκκλησία τού Κυρίου; Γιατί δεν λένε πως "αυτοί που ζουν έτσι άτακτα, αποχώρησαν μόνοι τους, και δεν θεωρούνται Ορθόδοξοι"; Μόνο αρέσκονται να λένε πως "οι Ορθόδοξοι ανέχονται τους κακούς", και πως οι "ταυτότητες τών εγκληματιών, γράφουν Χριστιανός Ορθόδοξος". Γιατί δεν θυμούνται τις ταυτότητες όταν πρόκειται για μελος τής θρησκείας τους; Όμως γι αυτούς, όταν πρόκειται για κακό "Ορθόδοξο", έχει σημασία τι γράφει η ταυτότητα, και όχι η διαγωγή του. Όταν όμως πρόκειται για κακό ομόθρησκό τους, σημασία έχει η διαγωγή του, και όχι η ταυτότητά του, για να δεχθούν αν ανήκει στην ομάδα τους. Αν ήταν σωστοί με τον εαυτό τους, θα έλεγαν και για τους Ορθοδόξους, ότι "αληθινός Ορθόδοξος είναι αυτός που ζει Χριστιανικά, και όχι όποιος το γράφει στην ταυτότητα". Έτσι, δεν θα έφευγαν ποτέ από την Εκκλησία τού Κυρίου λόγω σκανδάλων, και ούτε θα εύρισκαν στα σκάνδαλα πρόφαση για να δικαιολογήσουν την αποχώρησή τους.
Η Εκκλησία δεν διώχνει κανέναν, όπως την παραδειγμάτισε ο Ποιμένας της. (Ιωάννης 6/ς΄ 37: "Όποιον έρχεται προς εμένα, δεν θα τον βγάλω έξω"). Οι ομάδες αυτές όμως, ΔΙΩΧΝΟΥΝ. Δεν ακολουθούν το παράδειγμα τού Κυρίου Ιησού Χριστού που άφηνε τα 99 πρόβατα για να βρει το ένα που χάθηκε, ούτε κατάλαβαν ποτέ το Ευαγγέλιο. Μάλλον ακολουθούν το παράδειγμα τού Φαρισσαίου, που αντί να μετανοήσει για τις αμαρτίες του, έψαχνε για ελαττώματα στους άλλους, και δικαίωνε τον εαυτό του.

H αποκοπή

Στο Μεσαίωνα, η Ιερά Εξέταση έκαιγε ζωντανούς τους ανθρώπους, όταν αμφισβητούσαν τα δόγματα τού Πάπα. Και ενώ η Δημοκρατία έκανε αυτές τις καταστάσεις να φαίνονται μακρινό κακό όνειρο, υπάρχουν σήμερα θρησκείες, που θέλουν να λέγονται "χριστιανικές", και που αν και δεν μπορούν να κάψουν ζωντανούς τους ανθρώπους, μπορούν τουλάχιστον να τους εξοντώσουν ηθικά, να τους απομονώσουν από τα άλλα τους μέλη, και να τους δημιουργήσουν πλήθος από ψυχικά, οικογενειακά και βιοτικά προβλήματα.

Μία απ' αυτές τις θρησκείες, είναι οι αυτοαποκαλούμενοι "Μάρτυρες τού Ιεχωβά", που αν και στους έξω θέλουν να φαίνονται ανοιχτόμυαλοι και φιλελεύθεροι, στην πραγματικότητα, μέσα στην οργάνωσή τους, επικρατεί μία από τις πλέον στυγνές δικτατορίες που γνώρισε ο αιώνας μας.
Η ηγεσία τους, στην προσπάθειά της να μη μάθουν την αλήθεια τα υπόλοιπα μέλη της, από αυτούς που έφυγαν από την οργάνωση επειδή γνωρίζουν την απάτη, ανακάλυψε τη λύση τής "αποκοπής". Πρόκειται για κάτι που θυμίζει αφορισμό, όμως είναι κάτι διαφορετικό.
Ο αποκομένος, μετά από παράνομα ιεροεξεταστικά θρησκευτικά δικαστήρια, απομονώνεται, διασύρεται, συχνά χάνει τη δουλειά του και διαλύεται η οικογένειά του, χάνει τους φίλους του που είναι μέλη τής οργάνωσης, και κανείς από αυτούς δεν επιτρέπεται να του μιλάει, επί ποινή "αποκοπής", με τις ίδιες συνέπειες. Με τον τρόπο αυτό, η οργάνωση τής Σκοπιάς όχι μόνο απομονώνει το επικίνδυνο πρώην μέλος της, αλλά επίσης μπορεί να λέει ότι δήθεν "είναι καθαρή οργάνωση, επειδή αποκόπτει όλα τα σάπια μέλη της".
Για τις παραπάνω σκοπιμότητές της όμως, απορρίπτει το λόγο τού Χριστού, που λέει: "τον ερχόμενο προς εμένα, δεν θα τον διώξω έξω", και επίσης την εντολή του, ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αποκόπτει άλλους, "πριν από τη συντέλεια, όπου τότε η αποκοπή θα γίνει από αγγέλους". (Ιωάννης 6/ε΄ 37. Ματθαίος 13/ιγ΄ 28 - 30, 38 - 41). Επειδή την αποκοπή η εταιρία Σκοπιά ισχυρίζεται ότι τη στηρίζει σε εδάφια τής Αγίας Γραφής, στη συνέχεια θα αποδείξουμε ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι ψευδείς, και πως τα χρησιμοποιούμενα από τη Σκοπιά εδάφια, διαστρέφονται.

Η λέξη "αποκοπή", υπάρχει στην Καινή Διαθήκη έξι φορές, και από αυτές, μόνο μία φορά αναφέρεται σε πρόσωπα. Ακόμα και σε αυτή τη μία φορά όμως, είναι σαφές ότι δεν αναφέρεται στην τακτική τής εταιρίας Σκοπιά. Όπως και η ίδια η οργάνωση τής Σκοπιάς παραδέχεται, η λέξη στους Γαλάτας 5/ε΄ 12, έχει την ένοια τού "ευνουχισμού".
Το χωρίο λέει: "Όφελον και αποκόψονται οι αναστατούντες υμάς". Δηλαδή, εδώ ο απόστολος εύχεται αυτοί που αναστατώνουν την Εκκλησία, να ευνουχιστούν, δηλαδή να παραμείνουν πνευματικά άτεκνοι. Με άλλα λόγια, να μην αφήσουν πνευματικούς απογόνους όμοιους με αυτούς. Έτσι λοιπόν, ως προς τη λέξη, η οργάνωση τής Σκοπιάς αυθαιρετεί, και δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο στην Αγία Γραφή.

"Μπορεί να μην αναφέρεται στην Αγία Γραφή η λέξη "αποκοπή", αλλά από πολλά εδάφια διαγράφεται η λειτουργία τής αποκοπής". Μπορεί να απαντήσει κάποιος οπαδός τής Σκοπιάς.
Ας δούμε λοιπόν μερικά εδάφια, και ας τα αναλύσουμε με συντομία, ώστε να γκρεμιστεί κάθε βάση για την αντιχριστιανική αυτή πρακτική.
Ένα πρώτο χωρίο, είναι το: Ματθαίος 18/ιη΄ 15 - 17: "15. Εάν δε αμαρτήση εις σε ο αδελφός σου, ύπαγε έλεγξον αυτόν μεταξύ σου και αυτού μόνου. Εάν σου ακούση, εκέρδησας τον αδελφόν σου. 16. Εάν δε μη ακούση, παράλαβε μετά σου έτι ένα ή δύο, ίνα επί στόματος δύο μαρτύρων ή τριών σταθή παν ρήμα. 17. Εάν δε παρακούση αυτών, ειπέ τη Εκκλησία. Εάν δε και τής Εκκλησίας παρακούση, έστω σοι ώσπερ ο εθνικός και ο τελωνης".
Εδώ, η εταιρία Σκοπιά βλέπει ότι μιλάει για αποκοπή, επειδή λέει: "έστω σοι ώσπερ ο εθνικός και ο τελωνης". Επειδή λοιπόν οι Εβραίοι απέφευγαν τους εθνικούς και τους τελώνες, πιστεύουν ότι πρέπει να μη μιλούν σε όσους φεύγουν από την οργάνωσή τους.
Τα εδάφια αυτά όμως, λένε άλλα:
α. Το θέμα, δεν είναι η συμπεριφορά προς τους αμαρτάνοντες, αλλά οι σχέσεις μεταξύ δύο ομοπίστων. Λέει: "Εάν δε αμαρτήση εις σε ο αδελφός σου". Αυτό λοιπόν, είναι κάτι που δεν ενδιαφέρει σε πρώτη φάση την Εκκλησία, αλλά τους δύο που έχουν διαφορές. Μάλιστα, ο Κύριος Ιησούς Χριστός συμβουλεύει λίγο πιο κάτω, στα εδάφια 21,22, "Εάν δε αμαρτήση εις σε ο αδελφός σου", να τον συγχωρήσεις "εβδομηκοντάκις επτά φορές", και όχι να τρέχεις να τον καταδώσεις στους Πρεσβυτέρους, όπως συνηθίζουν οι Μάρτυρες τής Σκοπιάς, ακόμα και αν η αμαρτία του δεν τους αφορά!
β. Ο σκοπός δεν είναι να διωχθεί ο αμαρτωλός, με σκοπό να λένε οι υπόλοιποι ότι δήθεν "έχουν καθαρή εκκλησία, και διώχνουν τους αμαρτωλούς", αλλά "να κερδηθεί ο αδελφός σου". Αυτό φαίνεται και στα προηγούμενα εδάφια, όπου στα εδάφια 12 - 14, αναφέρεται ότι "πρέπει να αφήσεις τα 99 πρόβατα, για να βρεις το ένα που πλανήθηκε", και όχι να το κλωτσάς, για να δείχνεις μία βιτρίνα από 99 υγιή πρόβατα.
γ. Το αν θα κληθούν μάρτυρες κατηγορίας, και αν θα φτάσει το θέμα στην Εκκλησία, δεν είναι θέμα τών Πρεσβυτέρων τής Εκκλησίας, (όπως κάνει η οργάνωση τής Σκοπιάς), αλλά του θιγομένου, καθώς αυτός είναι που κινεί τη διαδικασία.
δ. Δε λέει να το πει στους Πρεσβυτέρους, αλλά δημόσια "στην Εκκλησία". Έτσι θα μπορεί ο καθένας να δει ποιος έχει δίκηο. Σε αντίθεση, η εταιρία Σκοπιά, δικάζει τον κατηγορούμενο, και μάλιστα κεκλεισμένων τών θυρών, ούτως ώστε, κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν ο κατηγορούμενος αδικείται.
ε. Δεν διώχνεται από την εκκλησία ο ανυπάκουος, αλλά η διαφορά του παραμένει μεταξύ αυτού και τού κατηγόρου του. Λέει: "Έστω σοι ως ο εθνικός και ο τελώνης". Για τον κατήγορό του θα είναι ως ο εθνικός και ο τελώνης, και όχι για την υπόλοιπη Εκκλησία. Αντιθέτως η εταιρία Σκοπιά, αναγκάζει όλα τα μέλη της, να μη μιλούν στον κατηγορούμενο, επί ποινή αποκοπής τους.
στ. Αν και ο εθνικός και ο τελώνης ήταν πρόσωπα προς αποφυγήν για τους Εβραίους, οι Χριστιανοί δεν τους έβλεπαν ως μολυσμένους. Τους έβλεπαν ως ασθενείς συνανθρώπους τους, που είχαν ανάγκη βοηθείας. Γι' αυτό ο Ιησούς Χριστός κατηγορείτο ότι κάνει παρέα με αμαρτωλούς και τελώνες, και γι' αυτό οι Χριστιανοί κήρυταν και στους εθνικούς. Συνεπώς, δεν εννοεί ότι δεν έπρεπε να τους μιλούν. Απλώς, ο κατήγορός του θα έπρεπε να τον βλέπει ως έναν αμαρτωλό και χρειάζοντα βοήθεια άνθρωπο, όμοια με έναν άπιστο.

Ένα ακόμα χωρίο που χρησιμοποιούν, βρίσκεται στην Α΄ Κορινθίους 5/ε΄ 1 - 13. Εκεί, μιλάει για κάποιον Χριστιανό τής Εκκλησίας τής Κορίνθου, που είχε ερωμένη "τη γυναίκα τού πατέρα του", πράγμα που "ούτε μεταξύ τών απίστων δεν γινόταν". Ο απόστολος Παύλος λοιπόν, τους λέει ότι πρέπει "να τον διώξουν από την Εκκλησία", "και να τον παραδώσουν στο Σατανά, εις όλεθρον τής σαρκός, ίνα το πνεύμα σωθή εν τη ημέρα τού Κυρίου".
Φυσικά, το πνεύμα που αναφέρεται εδώ, δεν είναι το Άγιο Πνεύμα που λέει η Σκοπιά, επειδή εκείνου που είναι η αναφερόμενη "σάρκα", είναι και το αναφερόμενο "πνεύμα". Αυτή είναι και η μόνη ερμηνεία που μπορεί να γίνει, για να είμαστε συνεπείς με την Ελληνική γλώσσα. Δεν είναι σωστός λοιπόν ο ισχυρισμός τής Σκοπιάς, ότι πρόκειται για το Πνεύμα τής Εκκλησίας. Αν επρόκειτο για το Πνεύμα τής Εκκλησίας, ποτέ δεν θα υπήρχε Πνεύμα στην Εκκλησία, επειδή πάντοτε κάποιος κρύβει κάποια αμαρτία από τους άλλους.
Απλώς, με την παράδοσή του στο Σατανά, ο αμαρτωλος, θα είχε κάποιο σαρκικό πρόβλημα υγείας, που θα τού υπενθύμιζε την αμαρτία του, ώστε να διορθωθεί από αυτό τον "όλεθρο τής σαρκός", και θα οδηγείτο σε μετάνοια, ώστε "να σωθεί το πνεύμα" του, και όχι το Πνεύμα τής Εκκλησίας.
Όταν ο απόστολος Παύλος λέει στο εδάφιο 9 και 11: "να μη συναναμίγνυσθαι" με τους αμαρτωλούς αδελφούς, δεν εννοεί απλώς: "μη συναναστρέφεσθε". Το "μη συναναμίγνυσθε", σημαίνει "μη γίνεστε ένα μίγμα μαζί του". Πρόκειται λοιπόν για εξαιρετικά συχνή και ένθερμη συναναστροφή. Και πότε κυρίως οι Χριστιανοί γίνονται ένα μίγμα μεταξύ τους; Αυτό γίνεται κυρίως στη Θεία Κοινωνία. Εκεί, οι Χριστιανοί λαβαίνοντας το σώμα και το αίμα τού Κυρίου, γίνονται όλοι ένα σώμα, και ένα αίμα, με τον Κύριο και μεταξύ τους. Συναναμίγνυνται με τον Κύριο, και μεταξύ τους. "Ότι είς άρτος, έν σώμα οι πολλοί εσμεν, οι γαρ πάντες εκ τού ενός άρτου μετέχομεν". (Α΄ Κορινθίους 10/ι΄ 17).
Ο απόστολος λοιπόν, ζήτησε να πάψει η συχνή συναναστροφή με τον αμαρτήσαντα, αλλά και να μη κοινωνάει, όπως κάνει ως σήμερα η Εκκλησία για τους βαρειά αμαρτήσαντες. Το ίδιο ακριβώς σημαίνει και η φράση: "εξάρατε τον πονηρόν εξ υμών αυτών", στο εδάφιο 13. "Εξ υμών" δηλαδή ποιών; Μα μιλάει για εκβολή από την Εκκλησία τής Κορίνθου. Και πότε οι Χριστιανοί φανερώνονται ως Εκκλησία, δηλαδή ως "σώμα Χριστού"; Αυτό γίνεται πάλι στη Θεία Μετάληψη.
Ο απόστολος Παύλος λοιπόν, δεν τους λέει να μη του μιλούν. Τους λέει να μη τον δέχονται ανάμεσά τους ως Εκκλησία, όταν Κοινωνούν, και να μην έχουν συχνή και θερμή παρέα μαζί του. Δεν θα έπρεπε να γίνουν μαζί του ένα μίγμα. Σε κάθε περίπτωση όμως, θα ήταν πρόθυμοι να του δείξουν την αγάπη τους, και να τον βοηθήσουν, και κανείς δεν θα εξανάγκαζε τους υπολοίπους να μη τον χαιρετούν και να μη του μιλούν, όπως κάνει η εταιρία Σκοπιά. Οι Χριστιανοί θα ήταν ελεύθεροι να αποφασίσουν.
Έτσι, όχι όλοι, αλλά "οι περισσότεροι" δέχτηκαν να αποφεύγουν τη συχνή συναναστροφή μαζί του. (Β΄ Κορινθίους 2/β΄ 6). Θα έπρεπε "να μη τρώνε" μαζί του, όχι για να δείχνουν βιτρίνα στους έξω, αλλά για δική τους ασφάλεια, και δική του διόρθωση, επειδή το φαγητό με κάποιον, είναι η κατ' εξοχήν εκδήλωση φιλίας μαζί του. Δεν θα έπαυαν όμως ποτέ να τον θεωρούν συγχριστιανό τους. (Β΄ Θεσσαλονικ. 3/γ΄ 14,15).

Ποιους δεν πρέπει να χαιρετούν οι Χριστιανοί;

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που με τις εντολές τους και τους κανόνες τους, ρυθμίζουν τις ζωές εκατομμυρίων συνανθρώπων μας. Και ενώ θα περίμενε κανείς, να υπάρχει από μέρους τους, τουλάχιστον ειλικρίνεια προς εκείνους που τους αγαπούν έως θανάτου, και περιμένουν από αυτούς καθοδήγηση, αντιθέτως, οι άνθρωποι αυτοί τους παραπλανούν εκούσια.

Κάποιοι ηγέτες θρησκειών, γνωρίζουν ότι αν τα θύματά τους μάθουν την αλήθεια, θα αποτινάξουν από πάνω τους το ζυγό δουλείας που τους έχουν επιβάλει, και προσπαθούν να καταπνίξουν την αλήθεια με κάθε τρόπο. Κυρίως όμως, προσπαθούν να απομονώσουν τα θύματά τους από όσους πρώην οπαδούς τους κατάλαβαν την πλάνη τους, και μπορούν να αποδείξουν την απάτη και στους άλλους.
Ο λόγος γίνεται για τη θρησκευτική οργάνωση τής Σκοπιάς, που αν και η ηγεσία της γνωρίζει ότι βασίζεται σε λάθος δόγματα, εξακολουθεί να τα κηρύτει, και μάλιστα να τρομοκρατεί και να αφορίζει όσους οπαδούς τους αμφισβητούν αυτά τα αποδεδειγμένα ψευδή δόγματα. Επειδή όμως οι ΄΄εκτός Οργάνωσης΄΄ συνήθως δεν γνωρίζουν τα τρωτά τους σημεία, ο τρόμος τους στρέφεται προς όσους αποχωρούν από την οργάνωση, επειδή αυτοί γνωρίζουν τα ψεύδη, και είναι σε θέση να τους εκθέσουν, δείχνοντας και στους άλλους τις αποδείξεις τής απάτης.
Για να αποφύγει η εταιρία Σκοπιά αυτό το ξεσκέπασμα, έχει εφεύρει μία ακόμα διαστρέβλωση τής Αγίας Γραφής, με σκοπό να πείσει τους οπαδούς της να μη μιλούν με όσους φεύγουν από αυτή, τους οποίους ονομάζει: ΄΄αποστάτες΄΄.
Στη μελέτη αυτή, θα δείξουμε πώς η οργάνωση τής Σκοπιάς εξαπατά τους οπαδούς της, για να τους πείσει ότι δεν πρέπει να μιλούν στους ΄΄αποκομένους΄΄, δηλαδή αυτούς που έπαψαν να είναι μέλη της. Αυτό θα το κάνουμε δείχνοντας πώς παραποιεί το χωρίο Β΄ Ιωάννου 10,11.
Πρόκειται για το κυριότερο χωρίο που χρησιμοποιούν, για να πείσουν τους οπαδούς τους ότι δεν πρέπει να μιλούν στους ΄΄αποστάτες΄΄από την οργάνωση. Βλέποντας λοιπόν κάποιος οπαδός τους την απάτη τους σ' αυτό, θα μπορεί πλέον να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες από αυτούς που έφυγαν από την οργάνωση, και για τις άλλες απάτες της, χωρίς το φόβο ότι θα αμαρτήσει.

Το χωρίο Β΄ Ιωάννου 10,11 που η εταιρία Σκοπιά παραποιεί, λέει τα εξής: ΄΄ει τις έρχεται προς υμάς, και ταύτην την διδαχήν ου φέρει, μη λαμβάνετε αυτόν εις οικίαν, και χαίρειν αυτώ μη λέγετε. Ο λέγων γαρ αυτώ χαίρειν, κοινωνεί τοις έργοις αυτού τοις πονηροίς΄΄.
΄΄Βλέπετε; (λέει η εταιρία Σκοπιά στους οπαδούς της). Η Αγία Γραφή λέει, ότι όταν βλέπετε έναν αποκομένο, που δεν φέρει τη διδαχή τής οργάνωσης, δεν πρέπει να του λέτε ούτε χαίρετε. Πόσο μάλλον να τον ακούτε, να σας αναλύει τις αποστατικές τους απόψεις! Και αν κάποιος το κάνει και τού μιλάει, γίνεται κοινωνός στα πονηρά του έργα, και πρέπει να τον αποκόψουμε (αφορίσουμε) και αυτόν΄΄.
Ένας προσεκτικός αναγνώστης όμως, βλέπει ότι το χωρίο αυτό δε λέει τίποτα τέτοιο, που να βολεύει τη Σκοπιά για να μη μαθευτεί η αλήθεια. Ας δούμε λοιπόν τα εδάφια αυτά πιο προσεκτικά, και θα καταλάβουμε την απάτη.
1. Πουθενά δε μιλάει για αποκομένο. Μιλάει για κάποιον (΄΄εάν τις΄΄) που ΄΄δεν φέρει την διδαχή ταύτην΄΄. Αυτά τα λόγια, είναι αυθαίρετο να τα περιορίζουμε μόνο σε αποκομένους από την οργάνωση τής Σκοπιάς. Αν η Σκοπιά θα ήθελε να ακριβολογεί, θα έπρεπε να απαγορεύει στα μέλη της να μιλούν με οποιονδήποτε πιστεύει κάτι διαφορετικό απ' αυτήν. Κάτι τέτοιο όμως δεν τη συμφέρει, επειδή δεν θα μπορούσε να στέλνει τους οπαδούς της στις πόρτες αλλοθρήσκων που δεν τη γνωρίζουν.
2. Πουθενά δεν μιλάει για τη ΄΄διδαχή τής Σκοπιάς΄΄. Μιλάει για τη ΄΄διδαχή τού Χριστού΄΄, σύμφωνα με το αμμέσως προηγούμενο εδάφιο, το 9. Και επειδή η διδαχή τού Χριστού είναι πάντοτε αλήθεια, και η αλήθεια δεν μεταβάλλεται ποτέ, δεν μπορεί να μιλάει για τα δόγματα τής Σκοπιάς, που κάθε τόσο αλλάζουν. Άλλωστε, κάθε θρησκεία υποστηρίζει ότι έχει την αλήθεια, και με την ίδια λογική τής Σκοπιάς, οι οπαδοί τής κάθε θρησκείας, δεν θα έπρεπε να δέχονται κανέναν αλλόθρησκο στην πόρτα τους, ούτε τους οπαδούς τής Σκοπιάς, που δεν έχουν τη διδαχή που ο καθένας τους θεωρεί ότι είναι τού Χριστού.
3. Μιλάει για όποιον ΄΄έρχεται προς εσάς΄΄, και όχι για όποιον συναντάμε στο δρόμο τυχαία. Συνεπώς, δεν είναι δικαιολογημένη η Σκοπιά, να λέει αυθαίρετα, ότι δεν πρέπει οι οπαδοί της να μιλούν σε καμμία περίπτωση με αποκομένους. Θα έπρεπε ο άνθρωπος αυτός, να ερχόταν προς τον πιστό, με διδασκαλία ξένη τού Χριστού.
4. Δεν μπορεί κάποιος να γνωρίζει τη διδασκαλία τού άλλου, αν δεν ακούσει κάτι απ' αυτόν πρώτα! Και αυτό φαίνεται στο εδάφιο 7, λίγο πριν από το εξεταζόμενο χωρίο: ΄΄Ότι πολλοί πλάνοι εξήλθον εις τον κόσμον, οι μη ομολογούντες Ιησούν Χριστόν ερχόμενον εν σαρκί. Ούτος είναι ο πλάνος και ο αντίχριστος΄΄. Αυτή λοιπόν είναι η ψευδής διδασκαλία που πρέπει να αποφεύγουμε. Δεν μιλάει λοιπόν για τους φορείς οποιασδήποτε ψεύτικης διδασκαλίας, αλλά για όσους ΄΄δεν ομολογούν Ιησούν Χριστόν ερχόμενον εν σαρκί΄΄. Αυτή τη διευκρίνιση θα πρέπει πρώτα να ζητάει ο Χριστιανός από τον ερχόμενο, και με αυτή τη βάση θα κρίνει αν θα τον δεχθεί ή αν θα τον χαιρετήσει. Η γενίκευση τής Σκοπιάς σε όποιον δεν πιστεύει τα δόγματά της, είναι αυθαίρετη.
5. Δεν λέει να μη του μιλάμε! Λέει να μη του λέμε ΄΄Χαίρετε΄΄. Και φυσικά, η λέξη ΄΄ΟΥΤΕ΄΄ που προσθέτει η Σκοπιά στο εδάφιο, για να υπονοήσει και ΄΄το να μη μιλάμε΄΄ δεν υπάρχει. Το εδάφιο λοιπόν, απαγορεύει δύο μόνο πράγματα: α. Να μη τον δεχόμαστε στο σπίτι μας, και β. Να μη του λέμε ΄΄Χαίρετε΄΄.
6. Εδώ, δεν μιλάει για οποιονδήποτε χαιρετισμό. Μιλάει για τη συγκεκριμμένη λέξη: ΄΄χαίρετε΄΄. Ο λόγος είναι, ότι ο εχθρός τού Ευαγγελίου είναι χαρούμενος, όταν το Ευαγγέλιο ζημιώνεται. Συνεπώς, με το συγκεκριμμένο χαιρετισμό, είναι σαν να του ευχόμαστε, να γίνουν όλα όπως τον χαροποιούν.
Εδώ η εταιρία Σκοπιά, για να αποκλείσει το παραπάνω αληθές νόημα τού εδαφίου, λέει ότι ο ΄΄χαιρετισμός΄΄ είναι ψυχρός και τυπικός, σε αντίθεση με τον ΄΄ασπασμό΄΄, που είναι κάτι θερμότερο. Συνεπώς κατά τη Σκοπιά δεν πρέπει να λέγεται ούτε ένα ΄΄γεια΄΄. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια, επειδή στην Αγία Γραφή οι δύο αυτές λέξεις ταυτίζονται, όπως μπορεί να δει ο αναγνώστης στο χωρίο Λουκάς 1/α΄ 28,29,40,41,44. Εκεί, και μόνο ο απλός χαιρετισμός, ονομάζεται ασπασμός.
7. Δεν μιλάει για πόρνους, κλέφτες, φονιάδες, κλπ, αλλά μόνο για όσους δεν έχουν τη διδαχή τού Χριστού. Άρα, και πάλι αυθαιρετεί η οργάνωση τής Σκοπιάς, όταν απαγορεύει στους πιστούς της να μιλούν σε ανθρώπους που έφυγαν απ' αυτήν για κάθε αιτία.
8. ΤΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΟ: Το χωρίο αυτό, δεν μιλάει για οποιονδήποτε δεν φέρει τη διδαχή τού Χριστού, αλλά μιλάει για μία συγκεκριμμένη τάξη, την τάξη τών Ψευδοπροφητών.

Ας το δούμε αυτό, λίγο πιο αναλυτικά, αρχίζοντας από το εδάφιο 7: ΄΄Ότι πολλοί πλάνοι εξήλθον εις τον κόσμον, οι μη ομολογούντες Ιησούν Χριστόν ερχόμενον εν σαρκί. Ούτος είναι ο πλάνος και ο αντίχριστος΄΄.
Τα λόγια αυτά, ο απόστολος Ιωάννης, τα έχει ξαναγράψει λίγο διαφορετικά, στην πρώτη του επιστολή:
Α΄ Ιωάννου 4/δ΄ 1 - 3: ΄΄Αγαπητοί, μη παντί πνεύματι πιστεύετε, αλλά δοκιμάζετε τα πνεύματα ει εκ τού Θεού εστιν, ότι πολλοί ψευδοπροφήται εξεληλύθασιν εις τον κόσμον. Εν τούτω γινώσκετε το Πνεύμα τού Θεού: Παν πνεύμα ό ομολογεί Ιησούν Χριστόν εν σαρκί εληλυθότα, εκ τού Θεού εστιν, και παν πνεύμα ό μη ομολογεί τον Ιησούν, τού Θεού ουκ έστιν. Και τούτό εστιν το τού αντιχρίστου, ό ακηκόατε ότι έρχεται, και νυν εν τω κόσμω εστίν ήδη΄΄.
Και σε αυτό, αλλά και στο προηγούμενο χωρίο, παρατηρούμε ότι ο απόστολος Ιωάννης, μιλάει για το ίδιο θέμα: Για τους ΄΄Ψευδοπροφήτες΄΄. Για τον απόστολο Ιωάννη, το κριτήριο που διακρίνει τον αληθινό Προφήτη από τον Ψευδοπροφήτη, είναι το αν ΄΄ομολογεί Ιησούν Χριστόν ερχόμενον εν σαρκί΄΄. Τους ανθρώπους αυτούς, τους ονομάζει: ΄΄πλάνους΄΄, ΄΄αντιχρίστους΄΄, και ΄΄ψευδοπροφήτες΄΄. Ποιοί όμως ήταν οι Προφήτες, και ποιοί οι Ψευδοπροφήτες;
Στην εποχή τών αποστόλων, υπήρχε η τάξη τών ΄΄Προφητών΄΄. Αυτοί ήταν χαρισματούχοι λειτουργοί τής Εκκλησίας, χειροτονημένοι από τους αποστόλους, κατόπιν άμεσης εκλογής τού Αγίου Πνεύματος. Αυτοί ήταν οι διάδοχοι τών αποστόλων, και περιόδευαν από Εκκλησία σε Εκκλησία, με εξουσία. Μπορούσαν να χειροτονούν, να τελούν τη Θεία Ευχαριστία, και να μεταφέρουν τις εντολές τών αποστόλων. Όταν πήγαιναν σε κάποια Εκκλησία, οι Χριστιανοί εκεί τους φιλοξενούσαν ώσπου να φύγουν. Ώσπου να φύγουν όμως, είχαν την ηγεσία τής Εκκλησίας εκείνης.
Τώρα, μπορούμε να καταλάβουμε για ποιο λόγο ο Ιωάννης ήταν τόσο απόλυτος εναντίον τής τάξης τών Ψευδοπροφητών. Οι άνθρωποι αυτοί, εμφανίζονταν στις διάφορες Εκκλησίες δήθεν ως ΄΄Προφήτες΄΄, και οι Εκκλησίες τους δέχονταν ως εξουσιοδοτημένους λειτουργούς από το Άγιο Πνεύμα και τους αποστόλους. Όταν λοιπόν κάποιος θα πήγαινε σε μία Εκκλησία ως Προφήτης, σύμφωνα με τα λόγια τού αποστόλου Ιωάννου, οι Χριστιανοί θα έπρεπε να διαπιστώσουν αν αυτός ο άνθρωπος ομολογεί ΄΄Ιησούν Χριστόν ερχόμενον εν σαρκί΄΄.
Αυτό ήταν ένα καλό κριτήριο, επειδή οι απατεώνες αυτοί, ήταν Γνωστικοί, που πήγαιναν με σκοπό να παρασύρουν την Εκκλησία. Οι Γνωστικοί λοιπόν, δεν ομολογούσαν ότι ο Ιησούς ήρθε (και θα έρθει =΄΄ερχόμενον΄΄) με σάρκα. ΄Επρεπε λοιπόν οι Χριστιανοί να τον ρωτήσουν, για να διαπιστώσουν αν είναι αληθινός Προφήτης, ή Γνωστικός Ψευδοπροφήτης.
Έναν τέτοιο απατεώνα λοιπόν, δεν θα έπρεπε ΄΄όταν θα ερχόταν σ' αυτούς΄΄, να τον ΄΄δεχθούν στο σπίτι τους΄΄ για φιλοξενία, ούτε ΄΄να του ευχηθούν να χαίρεται΄΄.
Εφ' όσον λοιπόν τα εδάφια αυτά μιλούν για συγκεκριμμένη τάξη τής εποχής εκείνης, είναι αυθαίρετο να χρησιμοποιούνται για οποιονδήποτε άλλο σήμερα, εκτός αν αυτός αξιώνει αποστολική διαδοχή, και έρχεται στο σπίτι μας ως Προφήτης, μη ομολογώντας ΄΄Ιησούν Χριστόν ερχόμενον (πάντα) εν σαρκί΄΄.
Άραγε, οι περιοδεύοντες ΄΄επίσκοποι΄΄ τής εταιρίας Σκοπιά, τι ομολογούν, όταν λένε ότι ο Ιησούς Χριστός θα έρθει ως πνεύμα και όχι ΄΄εν σαρκί΄΄;

Τετάρτη 13 Αυγούστου 2014

επιμέλεια” της ψυχής


Κατά τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν καλούμεθα νά ἐργασθῶμεν φιλοτίμως, περιχαρῶς καί προθύμως. Κύριος σκοπός αὐτῆς τῆς πνευματικῆς ἐργασίας εἶναι ἡ φροντίδα τῆς ψυχῆς.
Θά ἐλέγαμεν, παραφράσσοντες τό γνωστόν ἀπολυτίκιον πού ψάλλεται πρός τιμήν ὁσίων ἀνδρῶν καί γυναικῶν, ὅτι ἡ προτροπή τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας εἶναι: «Παρορᾶτε σαρκός, παρέρχεται γάρ, ἐπιμελεῖσθε ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτου». Ἔτσι λοιπόν, ἄς περιστραφῆ ὁ λόγος μας περί τήν ἐπιμέλειαν τῆς ψυχῆς.
«Ρίζα τῶν περί τόν βίον πλημμελημάτων ἐστίν ἡ περί ψυχῆς ἀμεριμνία», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος.
Καί ὁ Μ. Βασίλειος: «Μή τοίνυν ἀμεριμνομεν τῆς ψυχῆς».
§ 1. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΨΥΧΗ
Κατά τήν διδασκαλίαν τῆς Γραφῆς καί τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Θεός ἐδημιούργησε τόν ἄνθρωπον. Τόν ἐδημιούργησε κατά τόν Ἅγιον Ἰωάννην τόν Δαμασκηνόν, «ἄκακο, εὐθύ, ἐνάρετο, ἄλυπο, ἀμέριμνο, λαμπρυνόμενο ἀπό κάθε ἀρετή, στολισμένο μέ ὅλα τά ἀγαθά… ἐπόπτη τῆς ὁρατῆς, μύστη τῆς νοητῆς, βασιλέα τῶν ὅσων βρίσκονται στή γῆ, βασιλευόμενο ἀπό πάνω, ἐπίγειο καί οὐράνιο, πρόσκαιρο καί ἀθάνατο, ὁρατό καί νοούμενο, μέσον μεγαλείου καί ταπεινότητος, τόν ἴδιο Πνεῦμα καί σάρκα, σάρκα γιά τήν ἔπαρση, πνεῦμα γιά τήν Χάρη. Τό πρῶτο γιά νά πάσχει ἀπό τήν σάρκα καί νά θυμᾶται καί νά διαπαιδαγωγεῖται, καί τό δεύτερο γιά νά μένει μέ τήν Χάρη στόν Θεό καί νά δοξάζει τόν εὐεργέτη. Νά φιλοτιμεῖται γιά τό μεγαλεῖο, νά περνᾶ ἐδῶ τήν ζωή του, δηλαδή τήν παροῦσα τήν φάση, κι᾽ ἀλλοῦ νά ἐξέρχεται στόν μέλλοντα αἰώνα, καί – πέρας τοῦ μυστηρίου – νά θεώνεται μέ τήν τάση πρός τόν Θεό. Νά θεώνεται ὅμως μέ τήν μετοχή στή θεία λάμψη κι᾽ ὄχι νά μεταβαίνει στή θεία οὐσία» (Ἔκδοσις ἀκριβής. Περί ἀνθρώπου).
Κατά τόν Ὅσιον Πατέρα Θεόδωρον Ἐδέσσης (τῆς Συρίας), ζήσαντα κατά τόν 7ον αἰώνα μ. Χ., τό σῶμα ὡς ὑλικό εἶναι «βαρύ» καί «βρίθει (βαρυφορτωμένο κάμπτεται) πρός τά κάτω», κλίνει δηλαδή πρός τά γήϊνα. Τά γήϊνα τοῦ εἶναι «προσφυῆ» καί «ἐράσμια», τοῦ ταιριάζουν καί τοῦ εἶναι ἀγαπητά γιά τήν ζωϊκή του φύση.
Ἀντιθέτως, γιά τήν νοερά καί πνευματική ψυχή, ἐπειδή ἀκριβῶς εἶναι «νοερά οὐσία», ποθητά, ἐφετά, ἐράσμια καί ὀρεκτά εἶναι τά ἀντίστοιχά της «νοητά». Καί πρός αὐτά τείνει καί αὐτά λαχταράει νά πετύχει καί νά ἀπολαύσει. (Θεωρητικόν. Φιλοκαλία μετ. τ. Β).
Ἡ ψυχή, ὅπως ἀκούσαμε καί στόν ὕμνο, εἶναι ἀθάνατη: «πράγματος ἀθανάτου». Τό σῶμα ἀντιθέτως εἶναι θνητό, ἀλλά δυνάμενο νά μεταμορφωθεῖ καί νά ἀπαφθαρτισθεῖ.
Τό σῶμα ἔχει μέλη (χέρια, πόδια, ὀφθαλμούς, καρδία, πνεύμονες κλπ.). Ἡ ψυχή ἔχει μέρη: λογιστικόν, θυμικόν-θυμοειδές, ἐπιθυμητικόν. Λένε οἱ Ἅγιοι Κάλλιστος καί Ἰγνάτιος Ξανθόπουλοι: «Ἡ ψυχή ἔχει πέντε δυνάμεις, τόν νοῦ, τήν διάνοια, τήν δόξα (γνώμη), τήν φαντασία καί τήν αὔξηση» (Μέθοδος καί κανόνας ἀκριβής. Φιλ. μετ. τομ. Ε’ σελ. 92).
Τό σῶμα ἔχει δεξιότητες καί ἱκανότητες: Μπορεῖ νά τρέφεται, νά αὐξάνει, νά ἀνθίσταται στίς ἀσθένειες καί νά ἀντέχει. Ἡ ψυχή ἐπίσης διαθέτει δυνάμεις. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής (7ος αἰών) διδάσκει ὅτι οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς εἶναι τρεῖς: θρεπτική, φανταστική – παρορμητική καί λογιστική-νοητική. Τά φυτά ἔχουν τήν πρώτη (θρεπτική). Τά ἄλογα ζῶα τήν πρώτη καί τήν δεύτερη (θρεπτική καί παρορμητική). Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν καί τίς τρεῖς. Οἱ δύο πρῶτες εἶναι φθαρτές, ἐνῶ ἡ τρίτη ἄφθαρτη καί ἀθάνατη. (Γ’ ἑκατ. Περί ἀγάπης § 32 Φιλ. τ. Β’).
Τό σῶμα εἶναι ὁρατό. Ἡ ψυχή ἀόρατη. Τό σῶμα εἶναι ὄργανο τῆς ψυχῆς γιά τήν ἐκτέλεση τῆς ἁμαρτίας ἤ τῆς ἀρετῆς. Ὅπως τό σῶμα διέρχεται ἀπό διάφορες ἡλικίες καθώς ἀναπτύσσεται, ἔτσι καί ἡ ψυχή ἔχει τίς ἡλικίες της.
Ὅπως ἀποθνήσκει τό σῶμα, ἀποθνήσκει καί ἡ ἀθάνατη ψυχή. Θάνατος τοῦ σώματος εἶναι ὁ χωρισμός ἀπό τήν ψυχή. Θάνατος τῆς ἀθανάτου ψυχῆς εἶναι ὁ χωρισμός ἀπό τόν ζωοδότη Θεό.
§ 2. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
Μεταξύ ψυχῆς καί σώματος προτεραιότητα ἔχει ἡ ψυχή καί τά τῆς ψυχῆς. Τοῦτο ὀφείλεται εἰς τήν ἀνεκτίμητη ἀξία της τήν ὁποία ἐπισημαίνουν οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου μας: «Τί γάρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδίσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ; ἤ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μάρκου η’ 36- 37).
«Καί μή φοβηθῆτε ἀπό τῶν ἀποκτεννόντων τό σῶμα, τήν δέ ψυχήν μή δυναμένων ἀποκτεῖναι• Φοβήθητε δέ μᾶλλον τόν δυνάμενον ψυχήν καί σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ» (Ματθ. ι’ 28).
«Διά τοῦτο λέγω ὑμῖν, μή μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ (τῇ ζωῇ) ὑμῶν τί φάγητε καί τί πίητε, μηδέ τοῦ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε• οὐχί ἡ ψυχή πλεῖον ἐστί τῆς τροφῆς καί τό σῶμα τοῦ ἐνδύματος;… ζητεῖτε δέ πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ καί πάντα ταῦτα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. στ’ 25, 33).
Ὁ Κύριος τέλος ἐμακάρισε τήν Μαρίαν «ὅτι τήν ἀγαθήν μερίδα ἐξελέξατο» (Λουκᾶ ι’ 42). Ἀγαθή μερίδα κατά τόν Κύριον εἶναι ἡ ἀκρόασις τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τροφή τῆς ψυχῆς.
§ 3. Η ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Ὁ ἄνθρωπος ἀφ᾽ ὅτου γεννηθεῖ συνεχῶς ἐπιμελεῖται τοῦ σώματός του: διά νά τραφῆ, νά ἐνδυθῆ, νά πολισθῆ, διά νά αὐξηθῆ, νά γυμνασθῆ, νά θεραπευθῆ, διά νά ἀναπαυθῆ, διά νά ἱκανοποιηθοῦν ὅλες οἱ ἀνάγκες του.
Ἀντιθέτως, διά τήν ψυχήν ὡρισμένοι οὐδεμίαν φροντίδα καταβάλλουν. Ἐκ τούτου ἡ ψυχή μένει ἀνώριμος, τυφλή, ρυπαρή, γυμνή, ἀφύλακτος. Ἡ ψυχή μένει ἄκαλλος (ἐστερημένη κάλλους), ἔρημος. Ἡ ψυχή εἶναι ἔρημος, ὅταν ἀπουσιάζει ὁ Θεός. Εἶναι κατοικητήριον σκοτεινῶν δαιμόνων.
Ποιές εἶναι οἱ ἀνάγκες τῆς ψυχῆς;
1. Τροφή τῆς ψυχῆς.
Ἡ ψυχή τρέφεται καί αὐξάνει μέ δύο τρόπους:
α’. Μέ τήν μελέτη τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί μέ κάθε μελέτη πνευματική.
Μέ τήν προσευχή.
«Ἀκούσατέ μου, καί φάγεσθε ἀγαθά, καί ἐντρυφείῃ ἐν ἀγαθοῖς ἡ ψυχή ὑμῶν» (Ἡσαΐου νε’ 2).
β’. Μέ τό Σῶμα καί Αἷμα τοῦ Κυρίου. Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε:
«Ἐγώ εἰμί ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς• ὁ ἐρχόμενος πρός με οὐ μή πεινάση καί ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ οὐ μή διψήσῃ πώποτε» (Ἰωάννου στ’ 35).
«Ἐγώ εἰμί ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς• ἐάν τίς φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου, ζήσεται εἰς τόν αἰῶνα• Καί ὁ ἄρτος δέ ὅν ἐγώ δώσω, ἡ σάρξ μου ἐστίν, ἥν ἐγώ δώσω ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς». (Ἰωάννου στ’ 51).
«Ὅς δ᾽ ἄν πίη ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγώ δώσω αὐτῷ, οὐ μή διψήση εἰς τόν αἰῶνα, ἀλλά τό ὕδωρ ὅ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγή ὕδατος ἀλλομένου εἰς ζωήν αἰώνιον» (Ἰωάν. δ’ 14).
«Ἐάν τίς διψᾶ ἐρχέσθω πρός με καί πινέτω. Ὁ πιστεύων εἰς μέ, καθώς εἶπεν ἡ Γραφή, ποταμοί ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. Τοῦτο δε εἶπε περί τοῦ Πνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν» (Ἰωάν. ζ’ 37-39).
2. Ἔνδυμα – στολή – τῆς ψυχῆς.
α’. Οἱ ἀρετές.
Λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Ἐνδύσασθε οὖν, ὡς ἐκλεκτοί Θεοῦ ἅγιοι καί ἠγαπημένοι, σπλάγχνα οἰκτιρμῶν, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην, πραότητα, μακροθυμίαν» (Κολοσ–σαεῖς γ’ 12).
«Ἐνδύσασθε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ…» (καί τά ἑξῆς, Ἐφέσ. στ’ 11).
β’. Ὁ Χριστός.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. γ’ 27).
Εἶναι ἀπαραίτητον τό ἔνδυμα αὐτό;
Εἰς τήν παραβολήν τῶν βασιλικῶν γάμων εἰς τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον κβ’ 1-14.
στ. 11: «Εἰσελθών δέ ὁ βασιλεύς θεάσασθαι τούς ἀνακειμένους εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου, καί λέγει αὐτῷ• ἑταῖρε πῶς εἰσῆλθες ᾧδε μή ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δέ ἐφιμώθη. Τότε εἶπεν ὁ βασιλεύς τοῖς διακόνοις• δήσαντες αὐτοῦ πόδας καί χεῖρας ἄρατε αὐτόν καί ἐκβάλετε εἰς τό σκότος τό ἐξώτερον• ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμός καί ὁ βρυγμός τῶν ὀδόντων.»
Χωρίς Χριστό εἴμαστε γυμνοί, ἐστερημένοι παρρησίας πρός τόν Θεόν.
«Τό ἔνδυμα τοῦ γάμου γιά τό ὁποῖο κάνει λόγο ὁ Χριστός, νά φρονεῖς ὅτι εἶναι ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ἐκεῖνος πού δέν ἔγινε ἄξιος νά τήν περιβληθεῖ, δέν θά μετάσχει στόν ἐπουράνιο γάμο καί στό πνευματικό ἐκεῖνο δεῖπνο.» (Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος• Λόγος εἰς 150 κεφ. Φιλ. μετ. τ. Γ’ σελ. 290).
ΧΡΙΣΤΟΣ ἔνδυμα. «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε».
Ὁ σοφός Φώτιος ἐρωτηθείς, πῶς οἱ εἰς Χριστόν βαπτιζόμενοι Χριστόν ἐνδύονται, ἀποκρίνεται: «ὅτι ἐκεῖνοι πού ἐνδύονται τόν Χριστόν, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐνδύονται• ὁ γάρ Κύριος εἴρηκεν εἰς τούς ἀποστόλους Του, ὅτι ὑμεῖς καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ, ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους, ἐπελθόντος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾽ ὑμᾶς. Λοιπόν καί τό ἔνδυμα τοῦ Χριστοῦ καί τό ἔνδυμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁμότιμον εἶναι, καί μίαν καί τήν αὐτήν τῆς εὐεργεσίας καί χάριτος παρίστησιν αὐθεντίαν. Ἔνδυμα δέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον λέγεται τῶν πιστῶν, οὐχ ὡς ἱμάτιον, ἀλλ᾽ ὡς ἐνδύεται σίδηρος τό πῦρ, οὔκ ἔξωθεν περιβαλλόμενος ἀλλ᾽ ὅλος διόλου οὕτω γάρ καί τόν Χριστόν καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, οὐχ ὡς ἱμάτιον ἔξωθεν περικείμενον περιβαλλόμεθα, ἀλλ᾽ ὡς τήν καρδίαν καί τούς λογισμούς πληρούμενοι τε φωτός, καί τό πρόσωπον χάριτος δι᾽ ὅ καί ἀτενίζοντες εἰς τό πρόσωπον Στεφάνου οἱ ἐπανιστάμενοι εἶδον τό πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεί πρόσωπον Ἀγγέλου.» (Ἀμφιλ. ζητήμ. ρμη’).
3. Στολισμός τῆς ψυχῆς.
Στολίδια τῆς ψυχῆς εἶναι: ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, οἱ θεωρίες, τό Ἅγιο Πνεῦμα.
«Εἶναι ὡραῖο τό κεφάλι πού στολίζεται μέ πολύτιμο στέμμα, μέ λίθους ἰνδικούς καί ἀστραφτερά μαργαριτάρια. Ἀσυγκρίτως ὅμως πιό ὡραία εἶναι ἡ ψυχή πού εἶναι πλούσια στή γνώση τοῦ Θεοῦ καί φωτισμένη ἀπό φωτεινότατες θεωρίες καί ἔχει ἐγκάτοικο τό Ἅγιο Πνεῦμα.
Καί ποιός θά διηγηθεῖ ἐπάξια τήν ὀμορφιά τῆς μακαρίας ἐκείνης ψυχῆς;» (Ὅσιος Θεόδωρος Ἐδέσσης, 100 ψυχοφελή κεφ. § 29. Φιλ. μετ. τόμ. Β’ σελ. 17).
«Κάλλη τῆς ψυχῆς εἶναι οἱ ἀρετές• ἡ προσευχή, ἡ ἀγάπη, ἡ πίστη, ἡ ἀγρυπνία, ἡ νηστεία καί οἱ λοιπές ἀρετές» (Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, Λόγοι στά 150 κεφάλαια. Φιλ. μετ. τ. Γ’ σελ. 290).
4. Ἔχει ἀνάγκη ἐνοίκου διά νά μήν εἶναι ἔρημος.
Ἡ ψυχή εἶναι κατοικία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Κύριος ὑπεσχέθη: «Ἐάν τις ἀγαπᾷ με, τόν λόγον μου τηρήσει, καί ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ᾽ αὐτῷ ποιήσομεν» (Ἰωάν. ιδ’ 23).
Ἦταν μιά παλαιά ὑπόσχεσι τοῦ Θεοῦ Πατέρα: «ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς» (Λευϊτ. κστ’ 12). Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος διδάσκει: «Ὑμεῖς γάρ ναός Θεοῦ ἐστέ ζῶντος» (Β’ Κορ. στ’ 16).
Τό Ἅγιο Πνεῦμα κατοικεῖ στίς ψυχές μας. Ὅ,τι εἶναι ἡ ψυχή γιά τό σῶμα εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα γιά τήν ψυχή. (Κάλλιστος Ἀγγελικούδης. Κεφάλαια § 16. Φιλ. μετ. τόμ. Ε’ σελ. 136).
Ὁ Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος ἐξηγεῖ μέ ποιό τρόπο οἱ πιστοί ἔρχονται σέ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πῶς λαμβάνουν τό Ἅγιο Πνεῦμα: «Εἶναι ἀδύνατο νά λάβει κανείς τό Πανάγιο Πνεῦμα μέ ἄλλο τρόπο, ἄν δέν ἀποξενωθεῖ ὁλότελα ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμου τούτου καί δέν ἀφιερωθεῖ στήν ἐπιδίωξη τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, γιά νά ἐλευθερωθεῖ ὁ νοῦς ἀπό ὅλες τίς μέριμνες τῆς ὕλης καί ἔτσι νά ἀξιωθεῖ νά γίνει ἕνα Πνεῦμα μέ τόν Κύριο, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος: “Ὅποιος ἑνώνεται μέ τόν Κύριο, θά γίνει ἕνα Πνεῦμα μαζί Του”. (Α’ Κορ. στ’ 17).
Ἡ ψυχή τώρα πού εἶναι δεμένη ἔστω καί μέ κάτι τοῦ κόσμου τούτου καί κλίνει πρός αὐτό, εἴτε πρόκειται γιά πλοῦτο, εἴτε γιά δόξα, εἴτε γιά κοσμική φιλία δέν εἶναι δυνατό νά διαφεύγει καί νά περάσει ἀπό τό σκότος τῶν πονηρῶν δυνάμεων» (Λόγος σέ 150 κεφάλαια, § 108, καί ἑξῆς. Φιλ. μετ. τόμ. Γ’ σελ. 294-295). Γι᾽ αὐτό θρηνοῦσαν οἱ ἅγιοι ὅταν ἔχαναν τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἄς εἶναι συνεχής ἡ προσευχή μας σ᾽ αὐτό: «Ἐλθέ καί σκήνωσον ἐν ἡμῖν».
5. Ἀνάπαυσις τῆς ψυχῆς.
Ὁ Κύριος εἶπε: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Ματθ. ια’ 28).
«Ἄρατε τόν ζυγόν μου ἐφ᾽ ὑμᾶς καί μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ ὅτι πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ. ια’ 29).
6. Κάθαρσις ψυχῆς.
α’. Τήν ψυχήν μολύνουν οἱ ἁμαρτίες. Γι᾽ αὐτό ὁ Ἀπ. Παῦλος ὁμιλεῖ περί μολυσμοῦ σαρκός καί πνεύματος στή Β’ Κορινθίους ζ’ 1.
«Μολύνεται ψυχή ἐν παραπτώμασιν κυλινδουμένη καί οὐκ ἕξει ἐλπίδα ἐπί ἐπισκοπῇ ψυχῶν» (Σ. Σειράχ).
β’. Ἀπό τόν καιρό τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης οἱ δίκαιοι ἐζήτουν τήν καθαρότητα. «Ἐπί πλεῖον πλῦνόν με ἀπό τῆς ἀνομίας μου καί ἀπό τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισόν με» (Ψαλ. ν’).
γ’. Πῶς καθαρίζεται ἡ ψυχή;
Μέ τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου μᾶς ἐκαθάρισε ἀπό τόν βόρβορο τῶν ἁμαρτιῶν. Δι᾽ αὐτό ὁ Παῦλος διεκήρυξεν: «Τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ καθαριεῖ τήν συνείδησιν ὑμῶν ἀπό νεκρῶν ἔργων εἰς τό λατρεύειν Θεῷ ζῶντι» (Ἑβρ. θ’ 14).
Μέ τά δάκρυα τῆς μετανοίας. «Πλῦνόν με τοῖς δάκρυσί μου Σωτήρ» (Εὐχή τῆς Θείας Μεταλήψεως). «Πλῦνόν με» μέ τά δάκρυα τῆς μετανοίας.
Ἐξομολογεῖται ὁ Δαυΐδ: «Διεξόδους ὑδάτων κατέδυσαν οἱ ὀφθαλμοί μου ἐπεί οὐκ ἐφύλαξα τόν νόμον σου» (Ψαλ. 118).
Τά δάκρυα εἶναι δεύτερο Βάπτισμα: «Παντοκράτωρ Κύριε, οἶδα, πόσα δύνανται τά δάκρυα. Ἐζεκία…» (Δοξαστικό τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς Κυριακῆς Τελώνου καί Φαρισαίου.
Μέ τά δάκρυα τῆς πνευματικῆς ἐργασίας: «Ταῖς τῶν δακρύων σου ροαῖς τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας».
7. Ἡ ψυχή τραυματίζεται ἀπό τόν πνευματικόν πόλεμον.
Ἀσθενεῖ ἡ ψυχή καί ἔχει ἀνάγκη περιποισεως καί θεραπείας τῶν τραυμάτων καί τῶν ἀσθενιῶν της.
Ποία ἡ νόσος τῆς ψυχῆς; «Νόσος ψυχῆς, τά τῆς σαρκός παραπτώματα. Σώματος νεκρουμένου, ψυχή ἀνακαινοῦται» (Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ).
Ἀσθένειαι τῆς ψυχῆς εἶναι τά πάθη.
Πῶς θεραπεύεται ἡ ψυχή; Μόνο μέ τήν θεία Χάρι καί ἀπό τόν πνευματικό.
8. Ἡδονή ψυχῆς.
Πότε εὐχαριστεῖται καί ἀγάλλεται ἡ ψυχή;
Ἕξι εἶναι οἱ οἰκεῖες ἡδονές, τῆς ψυχῆς:
α) Ἡ ἐργασία ὅλων τῶν θείων ἐντολῶν.
β) Ἡ κτῆσις ὅλων τῶν ἀρετῶν.
γ) Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, διότι σ᾽ αὐτήν εὑρίσκεται ἄκρα ἀλήθεια καί ἄκρα γλυκύτης.
δ) Οἱ λόγοι τῶν κτισμάτων: ἡ θεωρία τῆς κτίσεως καί ἡ ἀνακάλυψις τοῦ σκοποῦ τῆς δημιουργίας της.
ε) Οἱ λόγοι τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας:
– «τό μέγα μυστήριον τῆς εὐσεβείας»,
– ὑπερβαίνει τήν δημιουργίαν,
– διακρίνομεν ἄκραν ἀγαθότητα, ἄκραν σοφίαν, ἄκραν δικαιοσύνην, ἄκραν δύναμιν
– Εἶναι ἀνεννόητον, ἀσύλληπτον.
στ) Ἡ θεωρία τῶν προσόντων τοῦ Θεοῦ (ἤ ἀρετῶν τοῦ Θεοῦ).
9. Αὔξησις καί τελείωσις τῆς ψυχῆς.
Οἱ ἡλικίες τῆς ψυχῆς.
Κατά διαφόρους τρόπους περιγράφονται οἱ πνευματικές ἡλικίες τῆς ψυχῆς.
Ὁ Ἀπ. Παῦλος:
– νήπιοι (οἱ ἀλάσσοντες εὐκόλως φρόνημα)
– σαρκικοί (μέ φρόνημα ἁμαρτωλό)
– ψυχικοί (ζοῦν ζωή ζωώδη)
– πνευματικοί (ἄγονται – ὁδηγοῦνται ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος).
Κατά τούς νηπτικούς ὑπάρχουν:
– ἀρχάριοι,
– μέσοι,
– τέλειοι.
Ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐξηγεῖ τήν ὁδό καθάρσεως, φωτισμοῦ, θεώσεως στό «Πρός Ξένην μονάζουσαν»:
– καθαρμένοι,
– φωτισμένοι,
– θεωμένοι.
Ὁ ὅσιος Νικήτας ὁ Στηθᾶτος, μαθητής τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου (στή Γ’ ἑκατοντάδα κεφαλαίων Φιλ. μετ. τ. Δ’ σελ. 115-121) γράφει περί τριῶν τάξεων: καθαρτικῆς φωτιστικῆς, μυστικῆς – τελειοποιητικῆς.
Ὁ ἀπ. Παῦλος: «Μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. δ’ 13).
Ὁ Οἰκουμένιος ἑρμηνεύων τόν βαθύ τοῦτον ἀποστολικόν λόγον διδάσκει: «ἵνα μή ἀκούσας ἄνδρα τέλειον, καί μέτρον ἡλικίας, τήν σωματικήν νοήσης (ἡλικίαν), ἐπήγαγε, τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ• ὡς εἰ ἔλεγε• μέχρις οὗ εἰς τελειότητα φθάσωμεν τῆς ὁλοτελοῦς τοῦ Χριστοῦ πίστεως καί γνώσεως• οὐ γάρ ὁ τυχών γίνεται μέρος τοῦ ὅλου πληρώματος, ἤτοι τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλ᾽ ὁ εἰς ἄνδρα τέλειον τῆς γνώσεως αὐτοῦ καταντήσας, καί εἰς μέτρον ἡλικίας ἀξίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ.»
Ὁ Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος μαρτυρεῖ ὅτι δέν εἶναι ἀδύνατον νά φθάση κάποιος ἄνθρωπος εἰς τοιαύτην τελειότητα (ὁμιλ. η’ κεφ. ε’ ). Ὁ ἴδιος ἅγιος Πατήρ διευκρινίζει καί ἐπισημαίνει ὅτι ὅσο καί ἄν προοδεύση κάποιος εἰς τελειότητα πρέπει πάντοτε νά ταπεινώνεται, στοχαζόμενος ὅτι εἶναι πολύ μακράν τῆς ἀληθινῆς τελειότητος (ὁμιλ. ιζ’ κεφ. στ’).
§ 4. ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ
«Οὐκ ἔστι τῆς ἀρετῆς (τῆς ψυχῆς) ἐπιμελομενον, μή πολλούς ἔχειν ἐχθρούς» (Ἰ. Χρυσόστομος).
Σκοπός τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος τοῦ πιστοῦ εἶναι νά γίνει «σύμμορφος τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ» (Ρωμ. η’ 29).
Αὐτή τήν πνευματική πρόοδο περιγράφει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος – ὁ Οἰκουμενικός Διδάσκαλος – καί προτρέπει τόν πιστόν, ὅλους μας:
«Πέρασε χωρίς μομφήν ἀπό ὅλες τίς ἡλικίες καί τίς δυνάμεις τοῦ Χριστοῦ ὡς μαθητής τοῦ Χριστοῦ. Καθαρίσου, κάμε περιτομήν, ἀφαίρεσε τό κάλυμμα πού ἔχεις ἀπό τήν δημιουργίαν.
Ὕστερα δίδαξε εἰς τό ἱερόν, διῶξε ἀπ᾽ ἐκεῖ τούς ἐμπορευομένους τόν οἶκον τοῦ Θεοῦ. Ἄφησε νά σέ λιθοβολήσουν, ἄν θά πρέπη νά τό πάθης. Γνωρίζω καλά ὅτι θά ξεφύγης ἀνάμεσα ἀπ᾽ αὐτούς οἱ ὁποῖοι σέ λιθοβολοῦν ὡσάν Θεός. Διότι ὁ Λόγος δέν λιθοβολεῖται.
Ἄν σέ ὁδηγήσουν ἐμπρός εἰς τόν Ἡρώδην, μήν τοῦ δώσης ἀπάντησιν εἰς τά περισσότερα. Θά σεβασθῆ τήν σιωπήν σου περισσότερον ἀπό ὅσον θά σεβασθῆ πολλούς λόγους τῶν ἄλλων. Ἄν σέ μαστιγώσουν, ζήτησε νά ἐκτελέσουν ὁλόκληρην τήν ποινήν. Φρόντισε νά γευθῆς χολῆς, πιές ξύδι, ζήτησε ἐμπτυσμούς, δέξου κτυπήματα καί ὕβρεις, στεφανώσου μέ τά ἀγκάθια τοῦ δυσκόλου δρόμου τοῦ Θεοῦ, ἐνδύσου τό κόκκινον ἔνδυμα, δέξου τό καλάμι, ἄφησε νά σέ προσκυνήσουν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι εἰρωνεύονται τήν ἀλήθειαν.
Τέλος, σταυρώσου μαζί μέ τόν Χριστόν , νεκρώσου μαζί Του, κατέβα πρόθυμα μαζί Του εἰς τόν τάφον, διά νά ἀναστηθῆς καί μαζί Του, διά νά δοξασθῆς καί νά συμβασιλεύσης μαζί Του, βλέπων ὅσον εἶναι δυνατόν καί ὅπως μπορεῖς νά Τόν ἰδεῖς τόν Θεόν, ὁ Ὁποῖος εὐχόμεθα νά φανερωθῇ καθαρά καί σέ μᾶς τώρα, ὅσον εἶναι αὐτό δυνατό διά τούς αἰχμαλώτους εἰς τήν σάρκα, διά τῆς Χάριτος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, εἰς τόν Ὁποῖον ἀνήκει ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.
(Ἁγ. Γρηγορίου, Λόγος ΛΗ’ Εἰς τά Γενέθλια § 17, Ε.Π.Ε. 5 σελ. 69- 71).
Ἀπόδειξις καί ζῶσα μαρτυρία αὐτῆς τῆς πνευματικῆς ἐνηλικιώσεως εἶναι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὅστις γράφει πρός Κυριακόν ἐπίσκοπον εὑρισκόμενον καί αὐτόν ἐν ἐξορίᾳ:
…Μή οὖν ἀθυμήσῃς μηδέ ὀλιγωρήσῃς. Καί γάρ ἐγώ ὅτε ἐξηλαυνόμην ἀπό τῆς πόλεως, οὐδέν τούτων οὐκ ἐφρόντιζον, ἀλλ᾽ ἔλεγον πρός ἐμαυτόν• Εἰ βούλεται ἡ βασίλισσα ἐξορίσαι, ἐξορίσῃ με• “τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καί τό πλήρωμα αὐτῆς”. Καί εἰ βούλεται πρῖσαι, πρίσῃ με, τόν Ἡσαΐαν ἔχω ὑπογραμμόν. Εἰ θέλει εἰς τό πέλαγος ἀκοντίσαι με, τόν Ἰωνᾶν ὑπομιμνήσκομαι. Εἴ με θέλει εἰς κάμινον ἐμβαλεῖν, τούς τρεῖς παῖδας ἔχω τοῦτο πεπονθότας. Εἴ με θέλει τοῖς θηρίοις βαλεῖν, τόν Δανιήλ ἐν λάκκῳ τοῖς λέουσι βεβλημένον ὑπομμνήσκομαι. Εἰ θέλει με λιθάσαι, λιθάσῃ με• τόν Στέφανον ἔχω τόν πρωτομάρτυρα. Εἰ θέλει τήν κεφαλήν μου λαβεῖν, λάβῃ• ἔχω Ἰωάννην τόν βαπτιστήν. Εἰ θέλει τά ὑπάρχοντά μου λαβεῖν, λάβῃ αὐτά• “γυμνός ἐξῆλθον ἐκ κοιλίας μητρός μου, γυμνός καί ἀπελεύσομαι”. Ἐμοί παραινεῖ ὁ Ἀπόστολος• “πρόσωπον ἀνθρώπου ὁ Θεός οὐ λαμβάνει”, καί “εἰ ἔτι”, φησίν, “ἀνθρώποις ἤρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἄν ἤμην”. Καί ὁ Δαυΐδ καθοπλίζει με λέγων, “ἐλάλουν ἐν τοῖς μαρτυρίοις σου ἐναντίον βασιλέων, καί οὐκ ἠσχυνόμην”…
Ἀλλά πάντως λυπῇ, ἀδελφέ Κυριακέ, ὅτι ἐκεῖνοι οἱ ἡμᾶς ἐξορίσαντες ἐπί τῆς ἀγορᾶς παρρησιάζονται καί πλῆθος ἀκολουθεῖ δορυφόρων αὐτοῖς; Ἀλλά πάλιν ὑπομνήσθητι τόν πλούσιον καί τόν Λάζαρον, ποῖος μέν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι ἐθλίβη, ποῖος δέ ἀπήλαυσε. Τί ἔβλαψεν αὐτόν ἡ πενία; Οὐχί ὁ ἀθλητής καί νικητής εἰς τούς κόλπους Ἀβραάμ ἀπηνέχθη; Τί δέ ὠφέλησεν ἐκεῖνον ὁ πλοῦτος τόν ἐν πορφύρᾳ καί βύσσῳ ἀναπαυόμενον; Ποῦ οἱ ραβδοῦχοι; ποῦ οἱ δορυφόροι; ποῦ οἱ χρυσοχάλινοι ἵπποι; ποῦ οἱ παράσιτοι καί ἡ βασιλική τράπεζα; Οὐχί ὡς ληστής δεδεμένος ἀπήγετο ἐν τῷ μνήματι, γυμνήν τήν ψυχήν ἐκ τοῦ κόσμου ἐκφέρων καί κράζει κενῇ τῇ φωνῇ, “πάτερ Ἀβραάμ, πέμψον Λάζαρον, ἵνα βρέξῃ τό ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ καί καταψύξῃ τήν γλῶττάν μου, διότι δεινῶς ἀποτηγανίζομαι”;
…Μή οὖν ἀθύμει, ἀλλά μνημόνευε τοῦ προφήτου λέγοντος• “μυκτηρισμόν ἀνθρώπων μή φοβεῖσθε, καί τῷ φαυλισμῷ αὐτῶν μή ἡττᾶσθε• ὥσπερ γάρ ἔριον ὑπό σητός, οὕτω βρωθήσονται, καί ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται”. Κατανόησον δέ τόν Δεσπότην, πῶς εὐθύς ἀπό τόν σπαργάνων ἐδιώκετο καί εἰς βάρβαρον γῆν ἀπερρίπτετο, ὁ τόν κόσμον κατέχων, τύπος ἡμῖν γενόμενος τοῦ μή ἐκκακεῖν ἐν τοῖς πειρασμοῖς. Ἀνάμνησαι τό πάθος τοῦ Σωτῆρος, ὅσας ὕβρεις δι᾽ ἡμᾶς ὑπέμεινεν. Οἱ μέ γάρ αὐτόν Σαμαρείτην ἐκάλουν, οἱ δέ δαιμονιῶντα καί γαστρίμαργον καί ψευδοπροφήτην. Λέγουσι γάρ• “ἰδού ἄνθρωπος φάγος καί οἰνοπότης”, καί, ὅτι “ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τά δαιμόνια”. Τί δέ ὅτε ἦγον αὐτόν κρημνίσαι καί ὅτε εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ ἐνέπτυον; Τί δέ ὅτε τήν χλαμύδα αὐτῶ περιετίθουν καί ὅτε ἐμπαίζοντες καί πᾶν εἶδος χλεύης αὐτῷ ἐπάγοντες, τί δέ ὅτε ραπίσματα αὐτῷ ἐδίδουν; ὅτε ὄξος καί τήν χολήν αὐτόν ἐπότιζον; ὅτε τῷ καλάμῳ τήν κεφαλήν αὐτοῦ ἔτυπτον, καί ὅτε περιῆγον αὐτόν οἱ αἷμοβόροι ἐκεῖνοι κύνες; Τί δέ ὅτε ἐπί τό πάθος ἤγετο γυμνός καί πάντες αὐτόν κατέλιπον οἱ μαθηταί, καί ὁ εἷς μέν αὐτόν προέδωκεν, εἷς δέ ἠρνήσατο, οἱ δέ ἄλλοι ἐδραπέτευσαν, καί μόνος εἰστήκει γυμνός ἐν μέσῳ τῶν ὄχλων ἐκείνων; Ἑορτή γάρ ἦν ἡ ἅπαντας συνάγουσα τότε• καί ὅτε ὡς πονηρόν ἐν μέσῳ κακούργων αὐτόν ἐσταύρωσαν καί ἄταφος ἐκρέματο καί οὔτε κατήνεγκαν αὐτόν ἀπό τοῦ σταυροῦ, ἕως οὗ τις αὐτόν ἐζητήσατο, ἵνα αὐτόν θάψῃ; Μνήσθητι ὅτι ταφῆς οὐκ ἠξιώθη, καί ὅτι ψόγον πονηρόν κατ᾽ αὐτοῦ ἀπεφήναντο, καί ὅτι οἱ μαθηταί αὐτοῦ ἔκλεψαν αὐτόν καί οὐκ ἀνέστη.
Ὑπομνήσθητι δέ καί τούς ἀποστόλους, ὅτι πανταχόθεν ἐδιώκοντο καί κατεκρύ–πτοντο, ἐν ταῖς πόλεσι μή δυνάμενοι φανῆναι• πῶς ὁ Πέτρος παρά Σίμωνι τῷ βυρσεῖ κατεκρύπτετο, καί ὁ Παῦλος παρά τῇ πορφυροπώλιδι γυναικί, ὅτι οὐκ εἶχον παρά τοῖς πλουσίοις παρρησίαν. Ἀλλ᾽ ὕστερον πάντα ὁμαλά ἐγένετο αὐτοῖς. Οὕτω καί νῦν μή ἀθυμήσῃς. Ἤκουσα γάρ κἀγώ περί τοῦ λήρου ἐκείνου τοῦ Ἀρσακίου,ὅν ἐκάθισεν ἡ βασίλισσα ἐν τῷ θρόνῳ, ὅτι ἔθλιψε τούς ἀδελφούς ὅλους μή θέλοντας αὐτῷ κοινω–νῆσαι• πολλοί δέ αὐτῶν δι᾽ ἐμέ καί ἐν τῇ φυλακῇ ἐναπέθανον. Ὁ γάρ προβατόσχημος ἐκεῖνος λύκος, ὁ σχῆμα μέν ἔχων ἐπισκόπου, μοιχός δέ ὑπάρχων, ὡς γάρ ἡ γυνή μοιχαλίς χρηματίζει, ἡ ζῶντος τοῦ ἀνδρός ἑτέρῳ συναφθεῖσα, οὕτω καί οὗτος μοιχός ἐστιν, οὐ σαρκός, ἀλλά πνεύματος• ζῶντος γάρ ἐμοῦ ἤρπασέ μου τόν θρόνον τῆς Ἐκκλησίας.»

Τρίτη 12 Αυγούστου 2014

Καθηγητής Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης Οριοθέτηση Ορθοδοξίας και αιρέσεως – Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς

Την πρώτη Κυριακή των Νηστειών της Μ. Τεσσαρακοστής γιορτάζει η Εκκλησία μας την νίκη της Ορθοδοξίας εναντίον των αιρέσων. Το ιδιαίτερο ιστορικό γεγονός, που αποτέλεσε την βάση και την απαρχή του εορτασμού αυτού, ήταν η νίκη της Εκκλησίας εναντίον της εικονομαχίας. Οι εικονομάχοι πρέσβευαν ότι η χρήση των εικόνων είναι αντιχριστιανική. Δεν δέχονταν την προσκύνηση της εικόνας του Χριστού, όπως και την τιμή των εικόνων και των ιερών λειψάνων των αγίων. Η τοποθέτησή τους αυτή δεν ήταν επιφανειακή, αλλά προχωρούσε βαθύτερα ως την άρνηση της απεικονίσεως του Χριστού, πράγμα που οδηγεί τελικά στην άρνηση της σαρκώσεώς του και της παρουσίας του ως αληθινού ανθρώπου μέσα στον κόσμο. Η απόληξη αυτή της εικονομαχίας φανερώνει και τον αιρετικό χαρακτήρα της• μαρτυρεί ότι ήταν πραγματική αίρεση.
Αίρεση δεν η κάθε λανθασμένη θεολογική αντίληψη• δεν είναι ακόμα η παρερμηνεία κάποιων σημείων της Αγίας Γραφής η της παραδόσεως της Εκκλησίας. Αίρεση, όπως δηλώνει και η ετυμολογία της λέξεως, είναι η επιλογή κάποιου μέρους της θεολογικής αλήθειας και η απολυτοποίησή του. Η αίρεση δηλαδή τεμαχίζει την αλήθεια, επιλέγει κάποιο μέρος της, το απολυτοποιεί, και με τον τρόπο αυτόν παραποιεί και προσβάλλει ολόκληρη την αλήθεια. Όταν π.χ. ο Άρειος δίδασκε ότι ο Χριστός ήταν ένας τέλειος άνθρωπος, δεν έλεγε ψέματα• αλήθεια έλεγε. Δεν έλεγε όμως όλη την αλήθεια, αλλά μόνο ένα μέρος της• δεν έλεγε ότι ο Χριστός ήταν και τέλειος Θεός. Έτσι παραποιούσε και προσέβαλλε ολόκληρη την χριστιανική αλήθεια. Δεν αναγνώριζε την ένωση της θείας και της ανθρώπινης φύσεως στο πρόσωπο του Χριστού, που αποτελεί το θεμέλιο της ενώσεως του ανθρώπου με τον Θεό, δηλαδή της σωτηρίας και της θεώσεώς του. Προσέβαλλε τα θεμέλια του Χριστιανισμού και δημιουργούσε αίρεση.
Η ουσία λοιπόν της αιρέσεως για τον Χριστιανισμό έγκειται ακριβώς στην προσβολή της ενώσεως του Θεού με τον άνθρωπο, που θεμελιώνεται στο πρόσωπο του Θεανθρώπου Χριστού. Η αίρεση δηλαδή προσβάλλει την δυνατότητα της σωτηρίας του ανθρώπου, η οποία ταυτίζεται με την θέωσή του.
Η θέωση του ανθρώπου αποτελεί τον σκοπό της δημιουργίας του. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε «κατ’εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Θεού. Είναι δημιούργημα του Θεού, που κλήθηκε από τον ίδιο τον Δημιουργό του να τον ομοιάσει• να γίνει θεός, όχι βέβαια κατά την ουσία του αλλά κατά χάριν, όπως λέγεται στην θεολογική γλώσσα. Αυτό όμως δεν ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί μετά την αποστασία του ανθρώπου από τον Θεό και την υποταγή του στην αμαρτία. Η επαναφορά του στο «καθ’ ὁμοίωσιν» η την θέωση, είναι η σωτηρία του.
Ολόκληρη η ιερά ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης, που κορυφώνεται με την σάρκωση του Θεού εν Χριστώ, φανερώνει το έργο της θείας οικονομίας για την σωτηρία του κόσμου. Και η Εκκλησία είναι ο πνευματικός χώρος, μέσα στον οποίο μυσταγωγείται η σωτηρία των ανθρώπων.
Οι αιρέσεις ως προσβολές της σωτηρίας αυτής παρουσιάστηκαν στην ιστορία της Εκκλησίας σε δύο επίπεδα• α) στο επίπεδο της ίδιας της σωτηρίας που προσφέρει ο Θεός στον άνθρωπο, όπως συνέβη με τον Δοκητισμό, τον Αρειανισμό, τον Νεστοριανισμό, τον Μονοφυσιτισμό κ.α., και β) στο επίπεδο του τρόπου οικειώσεως της σωτηρίας αυτής από τον άνθρωπο, όπως συνέβη με τον Βαρλααμιτισμό, που πολέμησε η Εκκλησία με πρωτοστάτη τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Δευτέρα 11 Αυγούστου 2014

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός και το Άγιον Όρος [Στ΄ Μέρος]


13 Ιουλίου 2014
Η τρίτη περίπτωσις ήταν κι αυτή συνηθισμένο φαινόμενο και φυσιολογικό. Καθένας μετέφερε την περιουσία του προσωπικά και με ασφάλεια. Δεν έλειπαν φυσικά και οι περιπτώσεις ληστείας κατά την μεταφορά. Παρά ταύτα όμως οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν κι αυτόν τον τρόπο. Πιστεύουμε ότι και οι μαχαιριώτες πατέρες αυτόν εφάρμοζαν. Αυτό μπορεί κανείς να συμπεράνει διαβάζοντας στην επιστολή του Γαβριήλ Ζαχαρίου προς τον αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο, όπου αναφέρει ότι ο Κυπριανός «απαρχής έκαμεν το κονάκιν κοντά μου». Αυτό σημαίνει ότι εγκαταστάθηκε κοντά του.
arxiepCyprainus- 1821b
Πότε όμως ξεκίνησε αυτό; Το «απαρχής» θα μπορούσε να ερμηνευθεί ότι επιστρέφοντας από την Μολδοβλαχία στην Κύπρο ο Κυπριανός γνωρίστηκε και φίλεψε με τον Γαβριήλ και ο τελευταίος τον φιλοξενούσε στο σπίτι του. Εξ άλλου ήταν εμπλεκόμενος με το εμπόριο, και ίσως να βοηθούσε και ναυτιλιακά τον Κυπριανό. Θα μπορούσε όμως η λέξις «απαρχής» να εισχωρεί και πιο βαθειά στον χρόνο, άρα η πιθανότητα να πηγαινοέρχονταν δεν είναι μακράν της αλήθειας.
Εάν ισχύουν τα ανωτέρω, τότε ο Κυπριανός είναι πολύ πιθανόν ότι το 1802 δεν ήλθε στην Κύπρο με σκοπό να παραμείνει για πάντα σε αυτήν, αλλά, παραμένοντας στην Λάρνακα, με την βοήθεια του Γαβριήλ Ζαχαρίου προετοίμαζε το επόμενό του ταξίδι για την Μολδοβλαχία. Παρατείνοντας όμως ο Κυπριανός την παραμονή του στην Λάρνακα μέχρι τον Μάϊο του 1803, τον πρόλαβε το διοριστήριο για το Φιλάνι που του έστειλε ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, κάτι που τον υποχρέωσε να αλλάξει τα σχέδιά του και να παραμείνει στην Κύπρο.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να εξετάσουμε για ποιό λόγο ο αρχιεπίσκοπος προέβη σε αυτή την ενέργεια. Πιστεύουμε ότι δύο λόγοι τον παρακίνησαν να πράξει έτσι. Ο πρώτος είναι ότι ο Χρύσανθος, κατά το χρονικό διάστημα που ο Κυπριανός βρισκόταν στην Κύπρο, τον χειροθέτησε οικονόμο. Αυτό μπορούμε να το συμπεράνουμε από το ότι για πρώτη φορά αναφέρεται ως οικονόμος στην επιστολή του Γαβριήλ Ζαχαρίου το 1803. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο Χρύσανθος προσέβλεπε στην αξιοποίηση των πολλαπλών ικανοτήτων του Κυπριανού. Ήδη γνωρίζονταν από την εποχή που ο Κυπριανός φοιτούσε στο Ελληνομουσείο, και είχε υπόψιν του ο αρχιεπίσκοπος τα σπάνια χαρίσματα και τις αρετές του. Ακόμη περισσότερο μετά την δεκαεννεαετή παραμονή του στην Μολδοβλαχία, κατά την οποίαν έτυχε λαμπράς και ζηλευτής μορφώσεως. Έτσι, τον αναγκάζει με το διοριστήριο να παραμείνει στην Κύπρο.
Προσφάτως ευρέθη και απεστάλη εις ημάς ένα νέον βατοπαιδινόν τεκμήριον. Πρόκειται για ένα μουσικόν χειρόγραφον κώδικα ο οποίος έχει μέσα τις εξής χειρόγραφες σημειώσεις: «ι(η) παρού(υ)σα ψαλτική ει(ι)ναι του Θεοδωρί(η)του διάκου του μακαριωτάτου ι(η)μω(ω)ν δεσπότου κυρίου κ(Κ)υπριανού(υ)» και δύο φύλλα μετά, στο πάνω μέρος της σελίδας που αρχίζει το μουσικόν κείμενο: «κ  τόδε Θεοδωρί(η)του ιεροδ.». Αυτός ο Θεοδώρητος ήταν κύπριος τω γένει, κατά σάρκα συγγενής και συγκεκριμένα ανηψιός των ιερομονάχων Θεοδωρήτου και Ιωαννικίου, πατέρων της μονής Βατοπαιδίου οι οποίοι κατάγονταν από τον Πεδουλά.
Ο Κυπριανός πρέπει να γνώριζε τον Θεοδώρητο εκ νεαράς ηλικίας, καθότι ως οικονόμος είχε αναλάβει «τον τερουκτέν του χορίου πεδουλά». Έτσι, όταν έγινε αρχιεπίσκοπος και χρειάστηκε ανθρώπους για να τον βοηθήσουν στα εκκλησιαστικά, χειροτόνησε τον Θεοδώρητο διάκονό του. Ο Θεοδώρητος παρέμεινε μέχρι τέλους της ζωής του διάκονος. Το συμπεραίνουμε αυτό από το ότι τόσο σε μουσικά βιβλία ως συνδρομητής όσο και σε έγγραφα των επομένων δεκετιών, καταχωρείται ως διάκονος. Από το γεγονός ότι το όνομά του συγκαταλέγεται μεταξύ των φιλομούσων συνδρομητών μουσικών βιβλίων, όπως και το ότι έχει υπό την κατοχή του το χειρόγραφο μουσικό βιβλίο του βατοπαιδινού κώδικος, θεωρούμε ότι πρέπει να γνώριζε την βυζαντινή μουσική και να είχε αγάπη προς αυτήν, μάλιστα την νέαν παρασημαντικήν, αφού ο κώδικας είναι γραμμένος στην νέαν μέθοδον.

Κυριακή 10 Αυγούστου 2014

Ουράνιες εμπειρικές


Ουράνιες εμπειρικές αλήθειες βγαλμένες μέσα από το δεδοκιμασμένο καμίνι 30 ετών ασθενειών, πόνων καί ευεργετικών δοκιμασιών της ηρωικής καί μαρτυρικής ψυχής Δήμητρας Κοντού από την Πάτρα, κοιμηθείσης το 1995.
Ή Δήμητρα Κοντού γεννήθηκε το 1952 στο χωριό Λυκούρια Καλαβρύτων καί ήταν το δεύτερο παιδί από τα δέκα της οικογενείας… Το 1965 ασθένησε από «μυασθένεια». Από το έτος αυτό άρχισε ή μαρτυρική πορεία της…. Το 1971 στο Νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού των Αθηνών εξομολογήθη «Έπεσαν τα πρώτα λέπια της αμαρτίας από τα μάτια μου κάτω από το επιτραχήλιο του σεβαστού γέροντος π. Ελπιδίου, πνευματικού του Νοσοκομείου… Διάλεξε (ό Κύριος) για τόπο της συναντήσεως μας το Νοσοκομείο!», σημειώνει ή ίδια.
Το 1975 καί για 5 χρόνια ήταν τρόφιμος του ασύλου ανιάτων Πατρών….
«Το 1980 άνοιξε, ομολογεί ή ίδια, τους κρουνούς του ελέους Του καί της ευσπλαχνίας Του (ό Θεός) καί με βύθισε μέσα Του… Βρέθηκα σε καταιγισμό αγάπης! Μου δόθηκε ολόκληρος. Πώς; θαύμασε Πατρική αγάπη’ από το κεφάλι μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών μου ήμουν ακίνητη’ ήταν τόση ή μυϊκή ατονία, πού τίποτε δεν μπορούσε να κινηθεί καί να λειτουργήσει επάνω μου. Έδινα την εικόνα ενός φυτού! Τα μάτια δεν άνοιγαν για να δουν, αλλά καί όταν άνοιγαν τα έβλεπα ή θαμπά ή διπλά δεν μπορούσα να μιλήσω κα-θόλου, ούτε να καταπιώ το σίελο μου, τα πνευμόνια δεν λειτουργούσαν από μόνα τους είχα πάντα οξυγόνο, μερικές φορές και αναπνευστήρα ή καρδιά δυο φορές σταμάτησε με ανακοπή το γαστρεντερικό σύστημα δεν λειτουργούσε, τα 3/4 τον στομάχου είχαν νεκρωθεί τα νεφρά με κολικούς, αιμορραγίες κ.τ.λ. Στο ουροποιητικό πρόβλημα 12 χρόνια υπήρχε καθετήρας. Το κυκλοφορικό με πολλά προβλήματα και Θρομβώσεις, ή αρτηριακή πίεση με πολλές διακυμάνσεις. Το φλεβικό σύστημα κατατρυπημένο, όλα τα σημεία του σώματος ανοιγμένα από αποκαλύψεις, φλεβοκεντήσεις, βιοψίες κ.τ.λ. Στη μύτη για 6χρόνια από τον οισοφάγο ένα σωληνάκι, πού έφθανε μέχρι το στομάχι για να μπορώ να παίρνω τα φάρμακα μου, αφού δεν μπορούσα από το στόμα, ουρολοιμώξεις συνεχόμενες για 12 χρόνια με βαρείες αντιβιώσεις, αναιμία κτλ., πονοκέφαλοι, πού δεν αντιμετωπίζοντο με τίποτα. Έπαιρνα την ημέρα 8 ενέσεις ενδοφλεβίως ναρκωτικές. Είχα για 3 συνεχή χρόνια ορό χωρίς να παίρνω από το στόμα ούτε μια κουταλιά γάλα. Έτσι δοκίμασα στο τέλειο βαθμό της τη πείνα καί τη δίψα στερήθηκα τον ύπνο αυτά τα 3 χρόνια, πού είχα τους ορούς γιατί έπρεπε να τους παρακολουθώ, ή δε δόση των καθημερινών μου φαρμάκων έφθανε τα 60-70 χάπια με άδειο τελείως στομάχι πολλάκις πλησίασα τη γεύση θανάτου…
Βέβαια όλα αυτά εφαίνοντο σαν ταλαιπωρίες, όμως ή πραγματικότητα ήταν άλλη’ ποτέ δεν θα μπορέσω να περιγράψω τη γλυκύτητα καί την εσωτερική ανάπαυση καί χαρά. Αυτό μόνο θα πω: νοερά αγκάλιαζα καί καταφιλούσα ορούς οξυγόνο, πληγές…».
(Τα ανωτέρω είναι από το βιβλίο Δήμητρα Κοντού, εκδόσεως ΤΑΩΣ, Πάτραι 2001).
Εμπειρικές ελπιδοφόρες αλήθειες